گرمازدگی را می‌توان شایع‌ترین عارضه روزهای گرم تابستان تلقی کرد. اما، روزهای گرم سال، عارضه‌های خطرناک‌تری هم دارد که از جمله آنها، سکته گرمایی است.
سکته گرمایی چیست ؟
سکته گرمایی، خطرناک‌ترین عارضه گرمازدگی است که می‌تواند منجر به مرگ هم شود. لذا، افرادی که دچار سکته گرمایی می‌شود، نیاز به اقدامات اورژانسی دارد. زیرا، اگر روند درمان این قبیل افراد به تأخیر بیافتد، خطر مرگ او را تهدید می‌کند.اگر برای مدت طولانی در گرما قرار بگیرید، بدن بیش از حد گرم می‌شود. معمولا در این حالت اگر دمای بدن برای طولانی مدت، به ۴۰ درجه سانتی‌گراد برسد، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به همراه دارد.
علائم سکته گرمایی
سکته گرمایی با ضربان ضعیف، تنفس سریع، کاهش تعریق، پوست داغ و خشک و قرمز، حالت تهوع، سردرد و سرگیجه، تاری دید، تحریک‌پذیری یا تغییرات خلقی، عدم هماهنگی و از دست‌دادن هوشیاری همراه است.
خبر بد اینکه اگر این مرحله شدید باشد، می‌تواند به نارسایی ارگان‌های بدن، کما و در نهایت مرگ منجر شود. وضعیت دیگری که احتمال دارد با سکته گرمایی شدید رخ دهد، «رابدومیولیز» است. این بیماری باعث تخریب سلول‌های عضلانی و در نتیجه نارسایی کلیه می‌شود.
فرق سکته گرمایی و گرمازدگی
برای این که بیشتر در مورد سکته گرمایی آگاهی پیدا کنید، بد نیست بدانید که گرمازدگی در کودکان و بزرگسالان دارای ۴ مرحله است: استرس گرمایی، خستگی گرمایی، گرمازدگی و سکته گرمایی از مراحل گرمازدگی هستند که هرکدام علائم خاصی را دارند.
در مرحله استرس گرمایی فرد علائمی مثل سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، تشنگی و سردرد را احساس می‌کند.
در مرحله خستگی گرمایی فرد با علائمی مثل عرق کردن شدید، خستگی، قرمز شدن پوست، گرگرفتگی یا اسپاسم عضلات و گرفتگی عضلات پا به همراه درد، سردرد یا سرگیجه خفیف و حالت تهوع همراه است.
علائم گرمازدگی در بزرگسالان با نشانه‌هایی مثل رنگ‌پریدگی، عرق شدید، حالت تهوع، عارضه اسهال و استفراغ، جوش‌های ریز ناشی از گرمازدگی، سردرد، گرفتگی عضلات، خستگی، ضعف، تشنگی شدید، سرگیجه، از دست‌دادن تمرکز، تورم خفیف پا، مچ پا یا انگشتان دست و از دست‌دادن هوشیاری مشخص می‌شود. همچنین گاهی سلول‌های سطحی پوست آسیب دیده، عرق زیر پوست جمع شده و فرد دچار جوش زیرپوستی یا به‌اصطلاح عرق‌سوز می‌شود.
در نهایت سکته گرمایی هم علائمی شدیدتر از دیگر اختلالات مرتبط با گرما دارد و باید تا جای ممکن از بروز آن پیشگیری و در صورت رخ دادن، به صورت اورژانسی اقدام کرد.
اقدامات به هنگام سکته گرمایی
در آوردن سریع لباس‌های تنگ و غیر ضروری فرد، حتی الامکان گرفتن دوش آب سرد روی فرد که البته نباید یخ باید و در نهایت، استفاده از کمپرس یخ روی سر و گردن، زیر بغل و کشاله ران، از جمله اقدامات فوریتی است.
سکته گرمایی با سکته قلبی و مغزی متفاوت است. در سکته قلبی، قلب و در سکته مغزی، مغز آسیب می‌بیند اما در سکته گرمایی به دلیل گرما، بالا رفتن دمای بدن و عدم توانایی‌های بدن در کنترل دما ارگان‌های حیاتی مثل قلب و مغز آسیب می‌بینند و عملکردشان را از دست می‌دهند، در این حالت ممکن است فرد جانش را از دست بدهد یا آسیب‌های غیرقابل‌برگشت در این ارگان‌ها اتفاق بیفتد؛ به همین دلیل توصیه می‌کنم گرمازدگی را جدی بگیرید زیرا گرمازدگی درمان‌نشده می‌تواند به‌سرعت به مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها آسیب برساند و منجر به سکته گرمایی شود.»
راهکارهایی برای پیشگیری از گرمازدگی
-لباس‌های نخی، گشاد و رنگ روشن پوشیده شود.
-به‌منظور جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید از وسایلی مثل چتر، عینک، نقاب، ضد آفتاب به‌خصوص ضد آفتاب‌های دارای حداقل spf15 استفاده شود.
-از مصرف الکل، کافئین و نوشیدنی‌های گازدار خودداری شود زیرا این موارد سیستم تنظیم دمای بدن را دچار مشکل می‌کنند.
-آب زیاد بنوشید و توجه کنید که لزوماً آب‌خنک مانع از گرمازدگی نمی‌شود؛ حتی آب گرم و مناسب با دمای محیط هم مانع از گرمازدگی می‌شود زیرا حجم در گردش را تأمین می‌کند و با تبخیر از سطح پوست مقدار زیادی دما از سطح بدن خارج می‌شود.
-سعی کنید خنک بمانید و در محیط‌های سربسته و سایه قرار بگیرید.
-تا حد امکان در خانه بمانید و سعی کنید زمانی از خانه خارج شوید که آفتاب وجود نداشته باشد.
-در فصول گرم کمتر کارهای سنگین انجام دهید.
