• امروز : سه شنبه - ۲۹ اسفند - ۱۴۰۲
  • برابر با : 10 - رمضان - 1445
  • برابر با : Tuesday - 19 March - 2024
22

چغازنبیل ، اولین اثر ثبت شده ایران در میراث جهانی

  • کد خبر : 37039
  • 02 آگوست 2021 - 14:59
زیگورات و چغازنبیل در شوش

چُغازَنبیل نیایشگاهی باستانی است که در زمان ایلام (عیلامی ها) و در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد ساخته شده است. چغازنبیل بخش به جا مانده از شهر دوراونتش است و در نزدیکی شوش (شهر باستانی) در استان خوزستان قرار دارد. این سازه در ۱۹۷۹ اولین اثر تاریخی از ایران بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت. جامعه بین المللی برای آن ارزش استثنائی و جهانی قایل است. خاورشناسان چغازنبیل را نخستین ساختمان مذهبی ایران می دانند.

معنای واژه زیگورات و چغازنبیل چیست؟

واژه زیگورات به معنای کوه و قله یا جای مرتفع است. نام کهن چغازنبیل یا دوراونتاش، به معنای جایگاه و محل اونتاش (سازنده آن) است. اما خود چغازنبیل در زبان لری، به معنای زنبیلی شبیه کوه است.

تاریخچه زیگورات چغازنبیل ،ثبت شده در میراث جهانی یونسکو

زیگورات چغازنبیل بخشی از مجموعه‌های باستانی تمدن‌های اولیه در دوران انقلاب کشاورزی و تمدن‌های میان رودانی به شمار می‌رود. شهر باستانی شوش هم در شمال غربی زیگورات جای گرفته است. این زیگورات یا معبد هرمی شکل، در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد توسط «اونتاش ناپیرشا» فرمانروای عیلامی، برای یکی از خدایان باستانی به نام «اینشوشیناک» ساخته شده است. این زیگورات که هرمی با قاعده چهار ضلعی است، توسط دیوارهایی محافظت می‌شده است و اکنون این دیوارها بازسازی شده‌اند.

در مجموعه چغازنبیل، معابدی برای الهه‌های دیگر هم وجود دارد و به نظر می‌رسد قرار بوده معابد دیگری هم ساخته شود. اما فرمانروایان بعدی عیلامی، آن را ادامه ندادند. در مجموعه چغازنبیل همچنین مجموعه‌ای از مقابر سلطنتی مربوط به عیلام باستان وجود دارد. چغازنبیل در روزگار خود، یک مرکز مذهبی و زیارتی بزرگ بوده است.

چغازنبیل ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو

زیگورات چغازنبیل، توسط حکومت آشوریان با فرمانروایی آشوربانیپال، در سال ۶۴۰ پیش از میلاد، مورد تهاجم قرار گرفته است.

این نیایشگاه توسط اونتاش ناپیریش (حدود ۱۲۵۰ پ. م.)، پادشاه بزرگ ایلام باستان، و برای ستایش ایزد اینشوشیناک، الهه نگهبان شوش (شهر باستانی)، ساخته شده است. و در حمله سپاه خونریز آشور بانیپال به همراه تمدن ایلامی ویران شد.

گزارش وجود نفت در ناحیه چغازنبیل

در سال ۱۸۹۰ میلادی زمین شناس سرشناس ژاک دو مورگان گزارش می دهد که در ناحیه چغازنبیل معادن نفت وجود دارد. گویا شرکت نفت ایران در پی همین گزارش بود که پایه گذاری شد. پس از گذشت ۵۰ سال مهندسانی که سرگرم فعالیت های نفتی در چغازنبیل بودند آجری را یافتند که روی آن نوشته هایی بود. آجر را برای باستان شناسانی که در شوش کاوش می کردند فرستادند و پس از آن یک زنجیره کاوش هایی در چغازنبیل صورت گرفت که به کشف معبد چغازنبیل و آثار مهم دیگری انجامید.

سده های متمادی این بنا در زیر خاک به شکل زنبیلی واژگون مدفون بود تا اینکه به دست رومن گیرشمن فرانسوی در زمان پهلوی دوم از آن خاکبرداری شد. گرچه خاکبرداری از این بنای محدب متقارن واقع شده در دل دشت صاف موجب تکمیل دانش دنیا نسبت به پیشینه باستانی ایرانیان شد، اما پس از گذشت حدود ۵۰ سال از این کشف، دست عوامل فرساینده طبیعی و بی دفاع گذاشتن این بنا در برابر آنها آسیب های فراوانی را به این بنای خشتی – گلی وارد کرده و خصوصا باقی مانده طبقات بالایی را نیز دچار فرسایش شدید کرده است.

چغازنبیل جزو معدود بناهای ایرانی است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. در بعضی از کتب تاریخی قدیمی، شوش (شهر باستانی) را چغازنبیل نامیده اند.

لینک کوتاه : https://dekhalat.com/?p=37039

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.