در این مقاله از سایت دخالت می خواهیم ۹ مورد از بهترین داستان های دفاع مقدس برای کودکان و بزرگسالان را به شما معرفی کنیم. به عنوان یک ایرانی، خواندن چنین رمان هایی به ما کمک می کند که تصویر بهتری از آنچه در طول ۸ سال جنگ تحمیلی بر کشورمان و مردمانش گذشت داشته باشیم.
جنگ تحمیلی ایران و عراق، سرمنشأ تولید آثار تصویری و نوشتاری بسیاری در طول ۴۰ سال گذشته شده است. به طوری که شاعران، نویسندگان، فیلم سازان، عکاسان و … دست به تولید و ثبت آثاری ماندگار و تاثیرگذار با این موضوع زده اند. در این میان داستان ها هم طرفداران خاص خود را داشته اند. چندین رمان بلند با موضوع جنگ و فداکاری های حین آن نوشته شده است که بیشتر آنها داستان هایی واقعی را روایت کرده اند.
بهترین داستان های دفاع مقدس
زمین سوخته
کتاب زمین سوخته نوشته احمد محمود را بسیاری اولین رمان با موضوع جنگ ایران به شمار می آورند. این رمان جزو پرفروش ترین آثار حوزه دفاع مقدس در دهه ۶۰ تا دهه ۷۰ بوده و سه ماه نخست تجاوز رژیم بعث به خاک ایران و مقاومت جانانه مردم را روایت می کند. احمد محمود در خصوص شاهکارش گفته «وقتی خبر کشته شدن برادرم را در جنگ شنیدم، از تهران راه افتادم رفتم جنوب. رفتم سوسنگرد، رفتم هویزه. تمام این مناطق را رفتم. تقریباً نزدیک جبهه بودم. وقتی برگشتم، واقعاً دلم تلنبار شده بود. دیدم چه مصیبتی را تحمل می‌کنم. اما مردم چه آرام اند. چون تا تهران موشک نخورد، جنگ را حس نکرد. دلم می خواست لااقل مردم مناطق دیگر هم بفهمند که چه اتفاقی افتاده است. همین فکر وادارم کرد که «زمین سوخته» را بنویسم.»
سفر به گرای ۲۷۰ درجه
احمد دهقان، نویسنده کتاب سفر به گرای ۲۷۰ درجه، مهم ترین نویسنده جنگ ایران و عراق است که آثار بسیاری را با این موضوع به رشته تحریر درآورده است. دهقان در آثارش تنها به همین مقوله یعنی جنگ و ماجراهای مختلف آن پرداخته است. «سفر به گرای ۲۷۰ درجه» است با سبک و سیاق منحصر بفرد که روایتی عمیق از جنگ را بیان می کند. این کتاب جوایز متعددی را چون جایزه بیست سال داستان نویسی، جایزه چهارمین دوره انتخاب کتاب سال دفاع مقدس و… کسب کرده است.
شطرنج با ماشین قیامت
یکی دیگر از بهترین داستان های دفاع مقدس ، کتاب شطرنج با ماشین قیامت است که نویسنده ای جنوبی آن را نوشته است. حبیب احمدزاده در این کتاب حوادث سه روز از محاصره آبادان به دست نیروهای عراقی را بازگو کرده و به وقایع و رخدادهای جنگ می پردازد. قهرمان این رمان، دیده بان نوجوان ۱۷ ساله ای است که به ناچار به جای دوست مجروحش، راننده ماشین حمل غذا می‌شود. روایت این کتاب کمی متفاوت بوده و داستان با نگاهی فلسفی به مقوله مرگ نگاشته شده است.
پل معلق
محمدرضا بایرامی هم با رمان زیبای پل معلق، یکی از بهترین داستان های دفاع مقدس را از خود به یادگار گذاشته است. این کتاب روایتگر بخشی از داستان زندگی سربازی به نام نادر صدیق است که عضو پدافند نیروی هوایی بوده است. سربازی که در نیمه خدمت، پدر، مادر و خواهرش را از دست می دهد و به دلیل آنکه خود را در مرگ آن ها مقصر می‌داند، به دنبال فرار از گذشته است و این چنین داستانش با جنگ گره می خورد.
دل و دلدادگی
رمان زیبای «دل و دلدادگی»، نوشته شهریار مندنی پور، داستانی است که عشق را در گیر و دار جنگ روایت می کند. این رمان دو جلدی به سه مقطع تاریخ ایران یعنی حوادث انقلاب، سال‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و زلزله رودبار می‌پردازد. شخصیت پردازی ها در این داستان بسیار عالی و حرفه ای انجام شده و نویسنده به خوبی توانسته کشمش های درونی و بیرونی و همچنین پیچیدگی خرده روایت ها را به مخاطب القا کند.
چند داستان برای آشنایی کودکان با دفاع مقدس
در قسمت قبل، بهترین داستان های دفاع مقدس را معرفی کردیم. اما جنگ تحمیلی برای کودکان این سرزمین چندان ملموس نیست. البته نباید کودکان را درگیر زوایای خشن جنگ کرد. اما آشنایی با جزئیات دفاع مقدس برای کودکان‌مان ضروری است تا در آینده، تصمیمات بهتری در مورد دوست و دشمن بگیرند! خوشبختانه نویسندگان حوزه کودک به این مسئله فکر کرده اند و داستان هایی متناسب با روحیات کودکان نوشته اند که به موضوع جنگ تحمیلی اختصاص دارد. برخی از بهترین داستان های دفاع مقدس برای کودکان عبارتند از:
بچه‌های کارون
کتاب بچه های کارون را احمد دهقان در خصوص آزادسازی خرمشهر نوشته است. در این کتاب، کودکان با گروه‌های رزمنده نوجوانی همراه می شوند که بسیار زود با جنگ درگیر شدند. نوجوانی با وساطت مادرش به میدان نبرد می آید. گویی تا پیش از آن در آشپزخانه بوده و فرماندهش او را در صورت تخطی به آشپزخانه برخواهد گرداند. اما نوجوان قصه تلاش خود را می‌کند تا در پست‌ها و امور محوله دقیق باشد. در ادامه داستان نیز روایت رشادت های نوجوانان در جریان آزادسازی خرمشهر مطرح می شود.
روزهای خرمشهر
یکی دیگر از بهترین داستان های دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان، کتاب «روزهای خرمشهر» از آثار مرتضی سرهنگی است. در این کتاب هم ماجراهای جذابی در خصوص دفاع جانانه مردم خرمشهر از آب و خاکشان مطرح می شود. سرهنگی در این کتاب، با زبانی ساده و روان اشغال خرمشهر از سوی رژیم بعثی عراق را برای کودکان بیان می‌کند.
فهمیده، رزمنده کوچک
قاسم کریمی در کتابی به نام فهمیده، رزمنده کوچک، این شهید والامقام را معرفی کرده است. این کتاب بدون شک یکی از بهترین داستان های دفاع مقدس برای کودکان است که در راستای واگویی تاریخ معاصر با همکاری جمعی از نویسندگان شکل گرفته است. هدف اصلی این مجموعه، بیان اهداف، فراز‌ها، خاطرات همچنین وقایع اساسی و تأثیرگذار جنگ بوده است و آثاری از تحلیل های پیچیده و گیج کننده در آن نیست.
خانه‌ای روی شیشه
«خانه‌ای روی شیشه» نوشته شهرام شفیعی، جنگ را از دید ضربدر سفید روی شیشه یک ساختمان می بیند و روایت می کند. این داستان کوتاه، درباره علامت سفیدی است که به صورت ضربدر بر روی شیشه ساختمان تازه سازی در یکی از شهرهای جنوبی کشور کشیده شده است. این علامت با شروع جنگ راهی سفر شده و تبدیل به چند باند سفید می شود که دست مجروح یک رزمنده را درمان می کند. یا در جایی، تبدیل به یک ضربدر قرمز می شود که نشان از خون رزمندگان دارند. تغییر حالت ضربدر سفید و روایت جنگ از دید چنین المانی، یک حرکت جدید است که برای کودکان بسیار تاثیر گذار بوده است.
