از واپسین روزهای سال ۱۴۰۱، اخبار داخلی درخصوص طرح واردات خودروهای کارکرده فضای جامعه را اشباع کردند. این طرح نخست در قالب بودجه سال ۱۴۰۲ مطرح شد، اما پس از مدتی خبر از حذف آن رسید. بار دیگر با آغاز سال ۱۴۰۲، اعلام شد که واردات خودرو نیاز به مصوبه جدید ندارد و وزارت صمت می‌تواند این کار را انجام دهد. درنهایت این طرح به تصویب مجلس رسید، اما بررسی آن در شورای نگهبان با موفقیت همراه نبود. درنهایت این طرح خبرساز به مجلس بازگشت تا بار دیگر تحت بررسی قرار بگیرد.
بزرگترین مانع بر سر اجرایی‌شدن طرح واردات خودروهای کارکرده، موضوع حمایت از صنایع داخلی است. مخالفان این طرح اصرار دارند که واردات خودروهای دست دوم به ضرر خودروسازان داخلی تمام خواهد شد و فروش آن‌ها را کاهش خواهد داد. از این رو انتظار داریم در بررسی نهایی طرح، قواعد سخت‌گیرانه‌ای برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی لحاظ شود. یکی از این پیشنهادات احتمالی، اسقاط خودروهای فرسوده در ازای واردات خودروهای کارکرده خارجی است.
تجربه مشابه
از حدود دو سال پیش، طرح واردات خودروهای کارکرده سنگین با عمر کمتر از پنج سال اجرایی شد. این طرح به دلیل تأمین نیاز داخلی و عدم توانایی در نوسازی خودروهای فرسوده سنگین اجرا شد. براساس این طرح، در ازای واردات هر خودرو سنگین با عمر کمتر از پنج سال، بایستی یک خودرو سنگین فرسوده اسقاط شود.
هزینه اسقاط هر کامیون فرسوده حدود ۱٫۵ میلیارد تومان است که این مساله بار مالی قابل‌توجهی را به واردکننده اعمال می‌کند. پس از اعتراض واردکنندگان خودروهای کارکرده اروپایی به این طرح، اکنون مصوبه جدیدی توسط مجلس برای واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده تصویب شده است. براساس این مصوبه، درصورت فقدان گواهی اسقاط به میزان کافی، واردکنندگان می‌توانند پنج درصد از قیمت کامیون کارکرده را به عنوان جایگزین پرداخت کنند و پلاک ملی برای اتومبیل خود دریافت نمایند.
انتظار می‌رود در مورد واردات خودروهای کارکرده سبک نیز چنین رویه‌ای در پیش گرفته شود. این برنامه به اسقاط خودروهای فرسوده سبک گره زده خواهد شد و متقاضیان برای شماره‌گذاری اتومبیل‌های خود به ارائه گواهی اسقاط خودروهای فرسوده نیاز خواهند داشت. پس از مدتی و با توجه به کاهش گواهی اسقاط، شاهد افزایش قیمت خودروهای فرسوده یا گواهی اسقاط خواهیم بود. درنتیجه قانون واردات نیز تغییر خواهد کرد و متقاضیان با ارائه مبلغی از قیمت خودرو، قادر به ترخیص اتومبیل هستند.
البته هنوز تعرفه واردات خودروهای دست دوم مشخص نشده است. درحال‌حاضر تعرفه واردات برای خودروهای صفر کیلومتر با حجم موتور کمتر از ۱٫۵ لیتر معادل ۵۵ درصد و بالاتر از ۱٫۵ لیتر معادل ۷۵ درصد قیمت خودرو است. هزینه گمرک برای واردات خودروهای دست دوم سنگین ۱٫۵ درصد است اما در مورد خودروهای سبک، انتظار تعرفه بیشتری را خواهیم داشت.
