گروهی از دانشمندان چینی دانشگاه پکینگ، اخیراً پژوهشی را ارائه کردند که بر اساس آن گونه‌ای جدید از ویروس COVID-19 در حال گسترش است که از گونه اولیه آن بسیار سریع الانتشار‌تر و کشنده‌تر است. اما یافته‌های این دانشمندان چینی باعث شکل گیری جنجال‌های گسترده‌ای در جهان پزشکی شده است.
به دنبال ظهور و شیوع گسترده نوع جدیدی از کروناویروس‌ها در شهر ووهان چین، این کشور با بحرانی بزرگ مواجه شد که بر اثر آن بیش از ۳۰۰۰ نفر قربانی و ده‌ها هزار نفر بدان مبتلا شدند. اما اکنون و با گذشت حدود سه ماه از آغاز شیوع این ویروس ناشناخته و مبارزه کشور چین با آن، آمار مبتلایان در این کشور به شدت کاهش یافته است و نوید پایان این اپیدمی بزرگ به گوش می‌رسد. این در حالی است که یافته‌های جدید دانشمندان چین، نشان از کشف گونه‌ای دیگر از کروناویروس جدید است که می‌تواند بسیار خطرناکتر از گونه فعلی آن باشد. نشریه لس آنجلس تایمز طی گزارشی به این یافته جدید دانشمندان چین پرداخته است.
گونه‌ای جدید از ویروس COVID-19
در حالی که شیوع جهانی کروناویروس جدید، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در شش قاره را آلوده کرده است، یک یافته جدید و بحث برانگیر دانشمندان، نگرانی‌های بیشتری را در این خصوص بر انگیخته است. بر اساس این یافته، کروناویروس جدید دارای دو گونه است که یکی نمونه قدیمی‌تر و کمتر تهاجمی و دیگری نمونه جدید که بسیار مسری و کشنده‌تر است.
در این مطالعه دانشمندان چینی با مقایسه توالی ژنتیکی ۱۰۳ نمونه ویروسی از بیماران آلوده به COVID-۱۹، اظهار داشتند که شواهد حاکی از آن است که گونه اولیه کروناویروس جدید – که آن‌ها این گونه را با حرف انگلیسی (L) علامت گذاری کرده اند – که شیوع آن در اواخر سال گذشته میلادی در ووهان چین آغاز شد، رو به فروکش کردن است.
این در حالی است که این دانشمندان گزارش دادند که در بین نمونه‌هایی که در زمان‌های بعد‌تر از سراسر چین و کشور‌های دیگر جمع آوری شده، نوع دیگر کروناویروس که گونه “S” نامگذاری شده، در مبتلایان شایع‌تر بوده است. این دانشمندان معتقدند که آرایش ژنتیکی ویروس نسخه S بیشتر به کروناویروس‌هایی که در خفاش‌ها و پنگولین‌ها وجود دارد، شبیه است. حیواناتی که تصور می‌شود پیش از انتقال این ویروس به انسان، میزبان آن بوده اند. این یافته‌ها حاکی از آن است که نسخه S ممکن است زودتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد از میزبان حیوانی خود فرار کرده باشد – و اینکه ممکن است مدت زمان طولانی تری در گردش باشد بدون اینکه به اندازه کافی علایم بیماری ایجاد کند تا زنگ خطر را به صدا در آورد.
واکنش‌ها به این یافته بحث برانگیز دانشمندان چینی
اما انتشار این پژوهش دانشمندان چینی در خصوص کروناویروس جدید، واکنش‌هایی را در سطح جهان به دنبال داشت. در نخستین واکنش ها، سازمان بهداشت جهانی هشدار داد که «این مسئله بسیار مهم است که ما یافته‌های دانشمندان را تفسیر نکنیم». «مایک رایان»، سخنگوی سازمان بهداشت در خصوص اپیدمی COVID-۱۹، در این خصوص گفت: «مسلماً این ویروس تغییراتی کرده است، اما اساساً این یک ویروس متفاوت نیست». این پژوهش دانشمندان چینی همچنین واکنش‌هایی را در جوامع علمی جهان نیز به دنبال داشت. برخی از دانشمندان به شدت به انتقاد از این یافته‌ها پرداختند و برخی نیز خواستار پس گرفتن این مقاله شدند.
با این حال تجزیه و تحلیل جدید توسط دانشمندان در زمینه‌ای نسبتاً جدید و سریع انجام می‌شود که به تحقیقات ژنتیکی میکروب‌های ایجاد کننده بیماری اختصاص دارد. محققان با استفاده از تکنیکی بنام آنالیز فیلودینامیک، ژنوم بسیاری از نمونه‌های میکروب داده شده را جمع آوری و مرتب می‌کنند تا آن‌ها را برای مشاهده تغییرات کوچک در DNA یا RNA ردیابی کنند. با ردیابی این تغییرات ژنتیکی، آن‌ها می‌توانند یک تصویر احتمالی از رسیدن یک میکروب به میان جمعیت را بازسازی کرده و نقاط عطف را در طول این مسیر تشخیص دهند.
در این پژوهش بیش از ۱۰۰ بیمار مورد آزمایش قرار گرفتند
نویسندگان این مطالعه جدید، توالی ژنتیکی نمونه‌های ویروسی را از ۲۷ بیمار در ووهان، ۳۳ بیمار از جا‌های دیگر سرزمین اصلی چین، سه نفر از تایوان و ۴۰ نفر از بیماران خارج از چین مقایسه کردند. با مقایسه همه این نمونه‌ها با نمونه‌های گرفته شده از خفاش ها، آن‌ها شواهد نسبتاً اندکی از میزان تغییر و تفاوت یافتند. بر اساس گفته این دانشمندان، کروناویروس جدید فقط چند ماه است در بین انسان‌ها منتشر شده و تغییر کمی در انتقال از شخصی به شخص دیگر و تکثیر خود نشان داده است. اما هنگامی که دانشمندان ۳۰۰۰۰ نوکلئوتید هر نمونه را با یکدیگر مقایسه کردند و بر یافتن اختلاف بین آن‌ها تمرکز کردند، میزان بسیار بیشتری از تغییرپذیری را مشاهده کردند. این دانشمندان می‌گویند که تغییرات این ویروس از زمان شیوع در انسان «بسیار بزرگتر از آنچه قبلاً تخمین زده شده بود» است.
از ۱۰۳ ژنوم ویروسی که دانشمندان چینی مورد مطالعه قرار دادند، ۷۰ ٪ از نوع L. بودند. اما از اوایل ژانویه و به دنبال «مداخله انسان» و احتمالاً «اقدامات پیشگیرانه و کنترل سریع و جامع» که توسط دولت چین به اجرا درآمد، گسترش این گونه ویروس رو به کاهش نهاد. در اواخر ژانویه، پزشکان و مقامات بهداشتی نسبت به عفونت COVID-۱۹ بسیار هشیار بودند. اما در آن زمان، دانشمندان چینی گمان می‌کردند که در حال جمع آوری نمونه اولیه و قدیمی‌تر کروناویروس هستند که کم خطر‌تر از نمونه جدید S. بود.
