ماه رمضان امسال با نوروز و تعطیلات همزمان شده و همین موضوع باعث شده که رمضان ۱۴۰۲ متفاوت تر از رمضان سال های قبل باشد. در ماه رمضان با وجود آنکه افراد روزه دار در طول روز مدت طولانی ای را قادر به خوردن و نوشیدن نیستند اما به دلیل تغییر رژیم غذایی، حساب و کتاب وعده های غذایی از دست روزه دارها به اصطلاح درمی رود و کم نیستند کسانی که در این ماه نه تنها لاغر نمی شوند، بلکه وزن اضافه می کنند. نکته این است که کاهش یا افزایش وزن شما در ماه رمضان تا حدود زیادی به سالم بودن یا نبودن تغذیه ی شما در این دوره بستگی دارد.
تعادل را در ماه رمضان رعایت کنید
کارشناسان می گویند به دلیل اینکه افراد روزه دار مدت زمان طولانی ای از روز را قادر به خوردن و نوشیدن نیستند، معمولاً در زمان سحر پرخوری می کنند تا به زعم خود در طول روز، تا زمان رسیدن افطار دیرتر گرسنه شوند. اما رمضان نه فقط فرصتی برای کمتر کردن کالری های دریافتی، بلکه اساساً برای کنترل افراط و زیاده روی و تمرین اعتدال و میانه روی است.
افراد روزه دار باید تعادل غذایی را در وعده های روزانه های خود را رعایت کنند تا بتوانند انرژی و سلامت خود را حفظ و وزن شان را کنترل کنند.
روزه دارها در زمان سحر حتماً باید از کربوهیدرات های پیچیده و متراکمی که شاخص گلوکز پایینی دارند استفاده کنند که این مسأله باعث می شود مواد قندی به آرامی جذب خون شوند. مصرف پروتئین های مفید موجود در گوشت قرمز، مرغ و حبوبات و چربی های سالمی مثل دانه ها و مغزهای خوراکی و آووکادو و همینطور میوه ها و سبزیجاتی که فیبر مناسبی دارند و آب مورد نیاز بدن را تأمین می کنند، نه تنها باعث می شود مدت طولانی تری سیر بمانید، بلکه کمتر احساس تشنگی کنید چون وقتی آب بدن تأمین باشد، همین مسأله به جلوگیری از احساس گرسنگی و خستگی کمک می کند.
به گفته ی کارشناسان، افراد روزه دار باید از مصرف کربوهیدرات های فرآوری شده خودداری کنند. چون این مواد باعث افزایش شدید و ناگهانی انسولین در بدن می شوند، مسأله ای که به گرسنه شدن فرد و افزایش وزن او می انجامد. علاوه بر این، باید مصرف گوشت سفید، ماهی یا مرغ را هم در رژیم غذایی خود قرار دهید تا از تحلیل توده ی عضلانی خود جلوگیری کنید. مصرف بادام، گردو و آووکادو را هم فراموش نکنید چون هم انرژی بخش هستند و هم شما را سیر نگه می دارند.
برای حفظ انرژی روی ریزمغذی ها تمرکز کنید
گرچه مواد غذایی ای مثل غلات، حبوبات، شیر، ماست، تخم مرغ، آجیل و مرغ، درشت مغذی های مورد نیاز بدن شما را تأمین می کنند اما باید روی ریزمغذی هایی مثل مواد معدنی، ویتامین ها و آنزیم ها هم تمرکز کنید، موادی که گرچه مقدار اندکی از آن ها لازم است اما برای آنکه بدن بتواند وزن سالمی داشته و از نهایت سلامت برخوردار باشد، بسیار ضروری هستند.
مصرف غذاهای سرخ شده و قندی را کنار بگذارید
کارشناسان در مورد مصرف غذاهای چرب، سرخ شده و تند و همینطور افراط در مصرف مواد قندی که روزه داران معمولاً در زمان افطار از آن ها استفاده می کنند هشدار داده اند.
ما در دیگر روزهای سال هر روز به مهمانی هایی که در آن ها غذاهای سنگین سرو شود نمی رویم. اما در ماه رمضان هر روز افطار می کنیم. مقاومت در برابر این غذاها و دسرهای سنگین غیر ممکن است. به همین دلیل افراد روزه دار باید به خاطر داشته باشند که در طول ماه رمضان داشتن سه وعده ی غذایی اصلی و دو میان وعده کفایت می کند. اولین وعده سحر و دومی افطار است که در این زمان فرد باید با خرما و آب و یک سوپ سبک به روزه ی خود پایان دهد تا بدن برای هضم دوباره ی غذا بعد از یک مدت طولانی روزه بودن آماده شود. بعد از آن، نوبت به شام و شاید یک میان وعده ی سبک قبل از خواب می رسد. پس در حقیقت در ماه رمضان هیچ کاهشی در کالری های دریافتی فرد به دلیل روزه گرفتن رخ نمی دهد چون فرد روزه دار آن را جبران می کند. اما باید به خاطر داشته باشید که نباید با این فکر که بدن تان چند ساعتی از غذا محروم بوده پرخوری کنید. این ذهن شما است که فکر می کند به غذای بیشتری نیاز است.
توصیه هایی برای داشتن یک تغذیه ی سالم و مناسب در ماه رمضان
در فاصله ی افطار و سحر حتماً آب زیاد بنوشید تا از کم آب شدن بدن جلوگیری کنید و احساس تشنگی را کاهش دهید. مهم ترین نوشیدنی ای که در طول ماه رمضان باید مصرف کنید آب است، چون برخلاف دیگر نوشیدنی ها هیچ کالری ای ندارد و به برطرف شدن تشنگی شما کمک می کند. حتماً دست کم ۸ تا ۹ لیوان آب بنوشید.
مصرف قهوه و چای را به ویژه در زمان سحر به کلی کنار بگذارید یا محدود کنید چون ادرارآور هستند (آب بدن از طریق ادرار از دست می رود) و باعث کم آب شدن بدن می شوند.
میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید چون مملوء از آب و فیبر هستند و مدت طولانی ای در روده ها باقی می مانند و تشنگی را کاهش می دهند.
از خوردن مواد غذایی سرخ شده، چرب و قندی خودداری کنید چون تشنگی را بیشتر می کنند و کالری و چربی بسیار زیادی دارند. این مواد هوس های غذایی را هم بیشتر می کنند و باعث افزایش وزن می شوند. به جای مواد قندی از میوه ها استفاده کنید و مواد غذایی را به جای سرخ کردن، کباب یا آبپز کنید یا بپزید.
وعده ی سحری را هرگز از قلم نیندازید چون باعث متعادل شدن قند خون در طول روز که روزه هستید می شود و به همین دلیل وعده ی غذایی بسیار مهمی محسوب می شود. نخوردن سحری منجر به احساس گرسنگی در طول روز خواهد شد.
در طول روز که روزه هستید از انجام ورزش خودداری کنید. این کار خطرناک است و پذیرفته نیست چون باعث از دست رفتن توده ی عضلانی شما می شود. انجام ورزش را به قبل از سحر یا بعد از افطار موکول کنید.
باز کردن روزه هنگام افطار را با یک یا دو عدد خرما شروع کنید تا سطح قند خون تان دوباره بالا رود. سپس یک لیوان آب و یک سوپ گرم بخورید تا بعد از ساعت های طولانی و متمادی روزه بودن، معده ی شما آرام بگیرد. سپس سراغ غذای اصلی بروید که حاوی کربوهیدرات های پیچیده، گوشت سفید و سبزیجات باشد.
دو تا سه ساعت بعد از افطار به میزان متعادلی مواد قندی بخورید. توصیه می شود از مصرف روزانه ی شیرینی جات خودداری و آن را به دو بار در هفته محدود کنید.
میوه ها بهترین گزینه برای میان وعده هستند (مقدار آن برای هر فردی متفاوت است).
