آخرین جلسه دولت ؛ سکوت برای وحدت و تلاش برای پیشرفت

 در آخرین نشست هیات دولت؛ مروری بود بر آنچه طی هشت سال گذشته بر دولت تدبیر و امید رفت. از روزهایی که به قدرت مذاکره ایمان داشت تا روزهایی که تامین کالاهای اساسی با تروریسم اقتصادی آمریکا دشوار شد، از سکوتی که برای وحدت بود تا تلاشی که برای پیشرفت در شرایط تحریم انجام شد.

دولت تدبیر و امید آخرین نشست کابینه‌اش را صبح یکشنبه دهم مرداد ۱۴۰۰برگزار کرد و به این ترتیب مسوولیت هیات دولتی که یکشنبه ۲۷ مرداد ۹۲ برای نخستین بار کنار هم نشستند؛ تمام شود. سخنان رییس جمهوری در این نشست مروری کوتاه و خلاصه بر فرازو نشیب هایی بود که دولت یازدهم و دوازدهم در هشت سال گذشته تجربه کرد. مرور روزهای سخت و دشوار، روزهایی که شرایط اقتصادی مردم رو به بهبود بود و روزهایی که در جنگ اقتصادی علیه کشور، معیشت مردم قربانی اصلی بود.

رییس جمهوری در این نشست از سکوتی مصلحت آمیز سخن گفت که گرچه کار را برای دولتمردان سخت کرد اما حافظ وحدت کشور بود. حجت‌الاسلام «حسن روحانی» برای بار آخر از تمام منتقدان خواست که شرایط جنگی و تحریم‌های اقتصادی، کرونا و خشکسالی را به عنوان متغیرهای مهم در ارزیابی اقدامات و کارنامه دولت تدبیر و امید به ویژه در دور دوم مورد توجه قرار دهند. در نهایت هم به سیاق تمام سال‌های گذشته از تمام کاستی‌های موجود و دشواری شرایط از مردم عذرخواهی کرد.

سکوت دولت؛ اقتضای مصالح کشور

روحانی در بخش نخست از سخنان خود به یکی از مهمترین نکاتی اشاره کرد که طی سال‌های دولتش به ویژه در سه سال گذشته بارها از سوی منتقدان مورد اشاره قرار گرفته بود؛ سکوت دولت درباره ریشه‌های واقعی شرایط کشور. رییس جمهوری در آخرین جلسه هیات دولت درباره واقعیت‌های کشور به نکاتی اشاره کرد که می‌تواند دلیل سکوت سال‌های گذشته را تا حدودی بیان کند. رییس جمهوری در این سخنرانی تاکید کرد که درباره شرایط کشور سخنی جز واقعیت نگفته اما در عین حال تصریح کرد: «در گذشته با مردم صحبت و اعلام کردیم چیزی برخلاف واقعیت نبوده است و آنچه واقعیت بود را به مردم گفتیم. البته بخشی از واقعیت را به مردم نگفتیم و از نظر من نمی‌شد آنها را بیان کنیم به دلیل اینکه آنها را مفید نمی‌دانستم.»

ریاست جمهوری بر کشوری به بزرگی ایران با تمام ویژگی های منحصربه فرد و شرایط ژئوپلیتیکی، داخلی و روابط بین المللی، نیازمند توجه به تعداد نامتناهی از متغیرها است. متغیرهایی که عدم توجه و دقت درباره هریک می‌تواند آسیب‌هایی به کشور وارد کند. به دلیل همین متغیرها است که روحانی دلیل عدم بیان برخی واقعیت‌ها را اینگونه عنوان کرده است: «یک هدف بسیار بلندی که همه باید دنبال کنیم وحدت ملی است. می‌ترسیدم این دُُُرّ گرانبها صدمه ببیند. به همین دلیل بسیاری از مسائل را به جان خریدم و خیلی از اشکالات را پاسخ ندادم برای اینکه انسجام ملی و وحدت ملی در کشور ما حفظ شود.»

قیاس شرایط جنگی و غیرجنگی در آخرین جلسه دولت

دولت تدبیر و امید در نگاهی منصفانه و عاری از غرض ورزی‌های سیاسی می‌تواند به دو دوره کاملا متفاوت تقسیم شود. دوره نخست از مردادماه سال ۹۲ تا اردیبهشت ماه سال ۹۷ است و دوره دوم از آن تاریخ و با خروج آمریکا از برجام آغاز و تا ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ ادامه یافت.

دوران ثبات، رشد و پیشرفت از سال ۹۲ تا سال ۹۷، دوران جنگ اقتصادی در طول ۳ سال از ۹۷ تا مرداد ۱۴۰۰. شرایط این سه برهه هم از منظر بین المللی و هم از شرایط داخلی تفاوت‌های اساسی باهم دارند و آمارها نشان می‌دهد که اگر روندهای برهه نخست ادامه پیدا می‌کردند و تحریم‌های برهه نخست سد راه نمی‌شدند؛ ایران می‌توانست شرایط بسیار متفاوت‌تری با امروز داشته باشد.

حجت الاسلام روحانی در آخرین جلسه دولت تدبیر و امید، دوره مسوولیت خود را به دولت یازدهم و دوازدهم تقسیم کرد و در ارزیابی آن گفت: «در چهار سال اول از لحاظ داخلی، بین المللی و سرمایه اجتماعی و امید مردم به آینده شرایط بهتری داشتیم. در چهار سال دوم کمی متفاوت بود. به هر حال در چهار سال اول در دوران تعامل با جهان بودیم و به خودمان کاملاً اطمینان داشتیم که حریف قدرت‌های بزرگ در مذاکره هستیم.»

توسعه کشور رها نشد

«در شرایط جنگ و فشار سخت توسعه کشور را رها نکردیم»؛ یکی از مهم ترین جملات سخنان رییس جمهوری در آخرین نشست هیات دولت بود. جمله ای که اثبات آن هزاران طرحی است که حتی تحریم هم مانع اجرایی شدن آنها نشد.

در سدسازی، تصفیه خانه آب و فاضلاب و رساندن آب به روستاها، خودکفایی در تولید بنزین، پالایشگاه هایی به عظمت بیدبلند، طرح انتقال نفت از گوره به جاسک، انتقال آب از خلیج فارس به فلات مرکزی، انواع مگاپروژه ها ریلی در نقاط مختلف کشور، افزایش بی سابقه تخت‌های بیمارستانی و هزاران طرح دیگر که در یکشنبه‌ها و پنجشنبه‌های افتتاح و پویش الف-ب-ایران مورد بهره برداری قرار گرفت.

این حکایت از آن دارد که که دولت تدبیر و امید در روزهای سخت تحریم و تروریسم اقتصادی و با اتکا به توان و ظرفیت‌های داخلی توانست صدها پروژه مهم اقتصادی و زیرساختی را در کشور به مرحله اجرا برساند و نشان دهد که در جنگ اقتصادی و پس از آن پاندمی کرونا، نه تنها دست بسته نبوده بلکه اقدامات اثرگذار و ماندگاری در کشور به یادگار گذاشته است. برخی از این طرح‌ها علاوه بر آثار اقتصادی دارای پیامدهای استراتژیک هستند و نمی‌توان صرفا با نگاه اقتصادی آنها را مد نظر قرار داد.