امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، میگوید کشورش در پی اقداماتی برای جلوگیری از تشدید تنش در خاورمیانه است و او در روزهای پیش رو با دونالد ترامپ، حسن روحانی و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهوری آمریکا، ایران و روسیه، گفتوگو خواهد کرد.
رئیسجمهوری فرانسه روز دوشنبه در نشست خبری مشترکی با همتای صربش گفت که ابتکارات اخیر دیپلماتیک کشورش مانع «واکنش تند طرف ایرانی» شد و امکان «گفتوگوی مدام با آمریکا» را فراهم کرد.
ماکرون در حالی مدعی میانجیگری بین ایران و آمریکا شده که خود چندی پیش آشکارا اذعان کرده بود که مواضع دولتش در قبال ایران، با مواضع آمریکا یکسان است. وی حتی از ضرورت مذاکره مجدد بر سر برجام سخن گفت که با واکنش شدید مقامات ایران مواجه شد.
چند روز پیش امانوئل بن، مشاور ویژه مکرون، به تهران رفت و با شماری از مقامهای جمهوری اسلامی، از جمله علی شمخانی و محمدجواد ظریف، دبیر شورایعالی امنیت ملی و وزیر خارجه، دیدار کرد.
یک روز پس از این سفر، محمدجواد ظریف بدون اشاره به جزئیات اعلام کرد که مشاور ویژه مکرون حامل یک «پیشنهاد» بوده است.
پیشتر گزارش شده بود که رئیسجمهوری فرانسه طرحی را با نام «انجماد در برابر انجماد» مطرح کرده که بر اساس آن ایران از اقدامات خود درباره افزایش غنیسازی دست بکشد و آمریکا نیز معافیتهای نفتی ایران را به صورت موقت دوباره احیا کند.
امانوئل مکرون روز دوشنبه همچنین تأکید کرد: «در این شرایط دشوار، ما به میانجیگری و گفتوگوهایمان ادامه میدهیم».
آقای مکرون در نشست خبریاش همچنین به موضوع بازداشت فریبا عادلخواه، شهروند ایرانیفرانسوی در تهران اشاره کرد و گفت هنوز «توضیح مستندی» در این باره از مقامهای جمهوری اسلامی دریافت نکرده است.
مکرون: برای کاهش تنشها با ترامپ، پوتین و روحانی گفتگو میکنم
دو گام اول ایران در کاهش تعهدات هستهای موجب نگرانی غربیها شده است زیرا با ادامه این روند، شرایط بازی به نفع ایران تغییر خواهد کرد و ابتکار عمل به دست ایران خواهد افتاد.
ایران اعلام کرده بازی قبلی به پایان رسیده و اگر اروپا به تعهداتش عمل نکند و آمریکا به تحریمهای بانکی و نفتی پایان ندهد، گام به گام به سمت شرایط قبل از برجام خواهد رفت.
در این شرایط کشورهای غربی مأموریت میانجیگری را به فرانسهای سپردهاند که خود زمانی در مذاکرات هستهای با ایران نقش «پلیس بد» را ایفا میکرد. دولت ماکرون که هنوز با بحران جلیقهزردها و شنبههای اعتراضی دست و پنجه نرم میکند و حتی در رژه روز ملی فرانسه نیز با اعتراض مردم مواجه شد، امیدوار است با موفقیت در این پروژه نشان دهد که در عرصه سیاست خارجی توانمند است تا شاید از این طریق بتواند از شدت اعتراضات داخلی علیه خود بکاهد.
با این حال موضع ایران در مورد آمریکا و برجام کاملاً مشخص است و ماکرون نباید شانس چندانی برای موفقیت خود در این زمینه قائل باشد. ایران تأکید کرده است که دیگر برجام را یکجانبه اجرا نمیکند و تا زمانی که طرفهای دیگر برجام به تعهداتشان ذیل این توافق چندجانبه عمل نکنند، روند کاهش مرحله به مرحله تعهدات هستهای خود ذیل برجام را ادامه خواهد داد. در مورد مذاکره با آمریکا -که شاید ماکرون تصور میکند شانسی برای آن وجود دارد- نیز ایران پیش از این آشکارا ثابت کرده است که میانجیگری هیچ کشوری را در این زمینه نخواهد پذیرفت.