در دوران قاجار، تهران به عنوان پایتخت کشور در نظر گرفته شده بود؛ به همین دلیل بناهای تاریخی زیادی از دوران قاجار در این کلانشهر به یادگار مانده است. یکی از این بناهای تاریخی و شگفت انگیز، عمارت مسعودیه است که در میدان بهارستان قرار دارد. اگر دوست دارید همه چیز را درمورد این عمارت زیبا بدانید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
عمارت مسعودیه؛ یادگاری از دوران قاجار
زمان ناصرالدین شاه قاجار بود که دستور ساخته شدن عمارت مسعودیه در تهران داده شد. درواقع ساخت و ساز این عمارت زیبا در پایتخت را مدیون پسر ناصرالدین شاه قاجار که نام او ظل السلطان بود، هستیم. از آن جایی که ظل السلطان به عنوان شاهزاده ای جاه طلب به عمارت های زیبا و ساختمان های فرنگی علاقه مند بود، دستور داد تا عمارت زیبای مسعودیه را بنا کنند. البته این عمارت تنها بنایی نیست که از پسر ناصرالدین شاه به جا مانده است؛ چراکه او در زمان حکومت پدرش در اصفهان حاکم محلی بود؛ به همین دلیل از او در شهرهای دیگری هم بناهایی به جا مانده است؛ البته او هیچ وقت موفق نشد به سلطنت برسد و جای پدرش بر تخت پادشاهی بنشیند.
عمارت مسعودیه به این دلیل به یکی از معروف ترین عمارت های کشور تبدیل شده است که هم توانسته است معماری اصیل ایرانی را در خود حفظ کند و هم توانسته است بخشی از معماری غربی را درون قلب خود جای دهد. جالب است بدانید که نام این عمارت برگرفته از نام مسعود میرزا (ظل السلطان) است که به مرور زمان به مسعودیه شهرت یافته است. این بنای تاریخی به دست چندین معمار طراحی و ساخته شده است؛ منتهی معمار اصلی آن استاد شعبان معمار باشی بوده است.
معماری عمارت مسعودیه؛ ترکیبی از معماری ایرانی و غربی
مساحت زمینی که عمارت مسعودیه در آن ساخته شده است، ۱۵۶۰۰ متر مربع است. جالب است بدانید که این زمین به شکل ذوزنقه است اما زمانی که وارد عمارت باشکوه مسعودیه می شوید در نگاه اول فکر می‌کنید که زمین این بنا مستطیل شکل است. اما تنها با یک نگاه می توانید هنر معمارانی که برای ساخت عمارت بزرگ مسعودیه زحمت کشیدند را به خوبی درک کنید. همانطور که اشاره کردیم در کنار معمار اصلی این عمارت، استاد شعبان معمار باشی، اساتید دیگری هم در طراحی و ساخت بنا مشارکت داشته‌اند که هنر دست آن ها در گچبری ها و نقاشی های زیبا که در طراحی داخل و خارجی ساختمان عمارت دیده می شود، فوق العاده است. از زیباترین تزییناتی که در عمارت به کار برده شده است می توان به گچبری، کاشی کاری، خطاطی و نقاشی دیواری اشاره کرد که مطمئنا در تماشای آن ها محو می شوید.
عمارت مسعودیه اتاق ها و دالان های زیادی دارد که هر کدام از آن ها کاربردهای خاصی داشته اند و مهم تر از همه اینکه دارای نام مخصوص به خود بوده‌اند. از مهم ترین بخش های این عمارت می توان به عمارت دیوان خانه، عمارت سفره خانه، حیاط سید جوادی، عمارت سید جوادی، حیاط مشیری، عمارت مشیرالدوله، حیاط خلوت، عمارت حیاط خلوت، عمارت سر در پیاده‌رو، عمارت سر در کالسکه‌رو و باغ دیوان خانه اشاره کرد.
جای پای عمارت مسعودیه در تاریخ
از دوران قاجار که عمارت مسعودیه شکل گرفته است تاکنون روزهای تلخ و شیرین زیادی را در طول تاریخ به خود دیده است. حتی در همان سال های ابتدایی عمرش شاهد جنبش مشروطه بود؛ چراکه به دلیل نزدیک بودن به میدان بهارستان و اختلافی که بین ظل السلطان با برادرش مظفرالدین شاه و فرزند او شکل گرفته بود به یکی از پایگاه های مشروطه خواهان و مخالفان محمد علی شاه تبدیل شده بود. حتی در سال ۱۲۸۷ در نزدیکی این عمارت، در زیر کالسکه محمد علی شاه، بمبی قرار داده بودند که منفجر شد و بهانه خوبی برای به توپ بستن مجلس به دست او داد. پس از آن نیز عمارت مسعودیه به رگبار بسته شد اما هنوز هم سرپاست.
اولین کتابخانه و موزه ملی ایران در عمارت مسعودیه
جالب است بدانید که اولین کتابخانه و موزه ملی ایران در عمارت مسعودیه بر پا شده اند. حدود سال ۱۳۰۴ بود که اولین کتابخانه ملی در یکی از اتاق های این عمارت باشکوه کار خود را آغاز کرد. بعد از گذشت چندین سال از آغاز کار کتابخانه ملی در عمارت باشکوه مسعودیه، اولین موزه ملی نیز در یکی دیگر از اتاق های این بنا بر پا شد که عتیقه های باستانی از گوشه و کنار ایران در این موزه قرار داده شدند. با این وجود می توان گفت که عمارت مسعودیه تنها یک عمارت نیست بلکه اولین کتابخانه و اولین موزه ملی نیز است.
