استاد محمدرضا شفیعی کدکنی به جرات یکی از شاخص ترین چهره های شعر معاصر ایران است که از دهه ۵۰، در کنار بزرگان دیگری همچون استاد ابتهاج، وارد دنیای شاعرانگی شد.
اگر روزهایی که او کلاس دارد گذرتان به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران خورده باشد، احتمالا از جمعیتی که در راهروها حضور دارند متعجب شده اید. اینها عاشقان شاعری هستند که کلاس های ادبیاتش جای سوزن انداختن ندارد! دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، شاعر، ادیب، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه. متولد ۱۳۱۸ در نیشابور که اگر اشعارش را پیگیری کرده باشید، او را بیشتر با تخلص م. سرشک می شناسید.
زندگی نامه شفیعی کدکنی
محمدرضا شفیعی کدکنی در نوزدهم مهرماه ۱۳۱۸ در کدکن از روستاهای قدیمی بین نیشابور و تربت حیدریه به دنیا آمد. جالب است بدانید که این پژوهشگر برجسته ادیبات، هرگز به دبستان نرفت. او خواندن و نوشتن را نزد پدر روحانی اش آموخت و در محضر محمدتقی ادیب نیشابوری (ادیب نیشابوری دوم) به فراگیری زبان و ادبیات عرب پرداخت. کدکنی در فقه هم دستی دارد و کلام و اصول را نزد شیخ هاشم قزوینی (معروف به «فقیه آزادگان») فراگرفت. پس از فوت شیخ هاشم، شفیعی کدکنی نزد سید محمد هادی میلانی رفت و آخرین مراحل فقه را نیز آموخت.
تحصیلات دکتر کدکنی در رشته ادبیات فارسی
دکتر علی اکبر فیاض، مشوق شفیعی کدکنی بود برای این که در رشته ادبیات فارسی تحصیل کند. به این ترتیب او با رتبه اول، وارد دانشکده ادبیات دانشگاه مشهد شده و لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات فارسی از این دانشگاه دریافت کرد. او مدتی در بنیاد فرهنگ ایران و کتابخانه مجلس سنا اشتغال داشت. همچنین در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران نیز سبک شناسی و نقد ادبی درس میداد. جالب است بدانید که دکتر شفیعی، مدتی را بنا به دعوت دانشگاه‌های آکسفورد انگلستان و پرینستون آمریکا و ژاپن به عنوان استاد در این کشورها سپری کرده است.
مهاجرت استاد شفیعی کدکنی
محمدرضا شفیعی کدکنی، از دوستان نزدیک مهدی اخوان ثالث بوده است و دلبستگی و تعلق خاطرش به اشعار این شاعر، به وضوح در شعرهایش پیداست. مهاجرت او به امریکا در سال ۸۸، جنجال ها و حاشیه های زیادی به دنبال داشت. در شهریور ۱۳۸۸، شفیعی کدکنی به امریکا رفت. پس از رویدادهای آن سال در ایران، این سفر حاشیه هایی را به دنبال داشت. اما دکتر کدکنی، تنها برای استفاده از یک فرصت مطالعاتی در مؤسسهٔ مطالعات پیشرفتهٔ پرینستون به این سفر رفته بود و ۹ ماه بعد، به ایران بازگشت. او سالهاست که در دانشگاه تهران تدریس می کند و این کرسی را ترک نکرده است.
نشان عالی هنر برای صلح کدکنی
استاد کدکنی، جزو مفاخر ایران است. او در مهرماه سال ۱۳۹۸ و در هفتمین دورهٔ جشنوارهٔ بین‌المللی هنر برای صلح، «نشان عالی هنر برای صلح» را دریافت کرد. این نشان به پاس بیش از نیم قرن تلاش شفیعی کدکنی در اعتلای فرهنگ و ادب پارسی به او اهدا شد.
درباره شعر محمدرضا شفیعی کدکنی
کدکنی از جوانی شروع به سرودن شعر، به سبک نیمایی کرد. پس از انتشار دفتر شعر در کوچه باغ‌های نشابور، نام او به عنوان شاعر بر سر زبانها افتاد. در مجموع، شفیعی کدکنی در سه دسته انتقادی، نظری و مجموعه اشعار، شعر سروده است. او بیشتر شاعری اجتماعی است که جامعه ایرانی در دههٔ ۴۰ و ۵۰ خورشیدی را در شعرهایش بازتاب می دهد و با رمز و کنایه آن دوران را به خواننده نمایانده، دلبستگی و گرایش فراوان به آئین و فرهنگ ایرانی و به خصوص خراسان را نشان می‌دهد. احتمالا شعر “به کجا چنین شتابان” از استاد شفیعی کدکنی را به یاد دارید.
