حتما عبارت هوش مصنوعی را در حوزه های مختلف شنیده اید. چیزی که تصور میشد برای ساخت ربات و کمک به انسان ها از آن استفاده می شود. اما هوش مصنوعی امروز یکی از پرجدل ترین حوزه ها در علم و تکنولوژی است.
فیزیک دان های بزرگ جهان و دانشمندانی همچون استیون هاوکینگ و ایلان ماسک، در این زمینه فعالیت هایی داشته اند. حتی هاوکینگ جایی از تحقیقات و فعالیت هایش به صراحت گفته که هوش مصنوعی و توسعه آن می تواند نژاد بشر را پایان بخشد! اما آیا واقعا چنین است؟ هوش مصنوعی قرار است به کمک بشر بیاید یا رفته رفته نابودی او را رقم بزند؟ در ادامه شما را با چند حقیقت هولناک درباره هوش مصنوعی آشنا می کنیم که شاید پاسخ بسیاری از سوالات خود را بتوانید از دل این حقایق بیرون بکشید.
هوش مصنوعی چیست و چگونه به وجود آمد؟!
مختصر و مفید می توان گفت که هوش مصنوعی، نوعی ماشین است که هوش انسان را برای کامپیوتر برنامه ریزی کرده است. یعنی یک ماشین که مثل انسان فکر و رفتار می کند! حتی همین تعریف ساده و مختصر هم می تواند ترسناک و نگران کننده باشد. در جنگ جهانی دوم، وقتی نیروهای آلمانی برای رمز نگاری و ارسال ایمن پیام ها از ماشین enigma» استفاده می کردند. انگلیسی ها تلاش کردند که با ماشین bombe، که توسط آلن تورینگ ساخته شده بود، enigma را رمز گشایی کنند. هردو ماشین بر پایه یادگیری ماشینی ساخته شدند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی (AI) است.
شاخه های هوش مصنوعی
هوش مصنوعی دنیای بسیار پیچیده، پر رمز و راز و گسترده ای دارد. این حوزه خود به چند شاخه مختلف تقسیم می شود که مهم ترین آنها عبارتند از:
یادگیری ماشینی (machine learning)
در یادگیری ماشینی تلاش می شود که از ماشین ها برای تفسیر، پردازش و آنالیز داده ها استفاده شده و این شاخه در خدمت حل مسائل در دنیای واقعی قرار بگیرد.
یادگیری عمیق (deep learning)
یکی دیگر از شاخه های هوش مصنوعی، یادگیری عمیق نام گرفته است. این بخش در خدمت تحلیل داده های با حجم بالا و پیچیده است.
پردازش زبان طبیعی (natural language processing)
این بخش شاید یکی از ترسناک ترین حوزه های هوش مصنوعی باشد. شاخه ای که می تواند بسیار مفید و کاربردی بوده و یا در خدمت آسیب رسانده به بشر باشد! تحلیل و آنالیز زبان انسانی برای دستیابی به نتایج قابل استفاده برای گسترش یک کسبوکار، تمام چیزی است که هوش مصنوعی در این شاخه به دنبال آن است. به عنوان مثال توئیتر با استفاده از پردازش زبان طبیعی، محتوای مرتبط با تروریسم را حذف می کند.
رباتیک (robotics)
آشناترین شاخه هوش مصنوعی، شاخه رباتیک است. ربات هایی که می توانند با کمک هوش مصنوعی، تا حد زیادی شبیه به انسان عمل کنند. ربات انسان نما سوفیا، یکی از بهترین مثال ها برای ربات های مبتنی بر هوش مصنوعی است.
سیستمهای متخصص (expert systems)
ماشینهای متخصص که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، در حوزه های مختلفی همچون مدیریت اطلاعات، سیستم های پزشکی، آنالیز وام، شناسایی ویروس و … کاربرد داشته و به کمک کسب و کارها می آیند.
منطق فازی (fuzzy logic)
منطق فازی آخرین شاخه هوش مصنوعی، البته تا این لحظه است. این شاخه به کمک حوزه هایی می رود که نیاز به تصمیم گیری دارند و البته در پارکینگ ها و گیربکس های اتوماتیک خودرو هم کاربرد دارد.
خطرات هوش مصنوعی
تا اینجا در مورد ماهیت هوش مصنوعی و مهم ترین شاخه های آن صحبت کردیم. اما این سوال همچنان پابرجاست که آیا این فناوری ها برای بشر خطرناک هستند؟ آیا به یقین هوش مصنوعی ممکن است روزی نژاد و نسل بشر را به پایان برساند؟ باید این واقعیت را پذیرفت که هوش مصنوعی، خطراتی هم دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:
قابلیت استفاده در حوزه های مخرب
هوش مصنوعی به شدت پتانسیل این را دارد که در حوزه های مخرب و علیه انسان و طبیعت مورد استفاده قرار بگیرد. دقیقا ویژگی که زمانی در مورد انرژی هسته ای هم وجود داشت و متاسفانه بشر از آن برای ساخت بمب اتم استفاده کرد. سلاحهای خودکار که برای کشتار انسانها برنامهنویسی می شوند، تنها بخشی از خطرات بالقوه ای هستند که ممکن است هوش مصنوعی برای انسان ها داشته باشد. تصور کنید تنها با فشردن یک دکمه، موج عظیمی از مخرب ترین سلاح ها فعال شوند و از آن بدتر این که به سادگی نتوان آنها را غیر فعال کرد.
خطر دوم
این احتمال وجود دارد که حتی در صورت استفاده مفید از هوش مصنوعی، تجهیزات این حوزه بازهم مخرب باشند. ممکن است در مسیر خدمت به انسان، طبیعت را نابود کند و یا مواردی از این دست. هوش مصنوعی را باید به منزله انسان در نظر گرفت. به همان اندازه غیر قابل کنترل و به همان اندازه مستعد خوبی یا بدی! و این شاید ترسناک ترین جنبه هوش مصنوعی و فناوری های مربوط به آن باشد!