یوکیا آمانو ، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در سن ۷۲ سالگی درگذشت. دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این خبر را در سایت رسمی آژانس اعلام کرده است.
آقای آمانو ، دیپلمات سابق ژاپنی، ده سال پیش، در ژوییه سال ۲۰۰۹ به این سمت انتخاب شد و در دسامبر همان سال کار خود را به عنوان پنجمین مدیر کل آژانس آغاز کرد. او در این سمت جانشین محمد البرادعی شد.
مشکلات سلامتی یوکیا آمانو پاییز پارسال نیز مطرح شد، اما وی تا پیش از فوت در سمت خود باقی مانده بود.
آمانو، دیپلمات ۷۲ ساله ژاپنی در سال ۲۰۰۹ به سمت مدیرکلی آژانس برگزیده شد و قرار بود تا نوامبر ۲۰۲۱ در این سمت بماند.
وی که در سال ۲۰۰۵ همراه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جایزه صلح نوبل را برد، با خروج آمریکا از برجام مخالفت کرد و بارها گفته بود که کار این نهاد بین‌المللی کاملا حرفه‌ای و دور از سیاست است.
یوکیا آمانو که مدتی در فرانسه و آمریکا هم تحصیل و تحقیق کرده، سالها در وزارت خارجه کشورش، در سمت‌های مختلف انجام وظیفه کرد تا آنکه رئیس دفتر خلع سلاح در وزارت خارجه ژاپن شد.
خبر درگذشت آمانو در حالی منتشر شده که رسانه‌های خارجی هفته گذشته گزارش داده بودند آمانو خواستار آن است که تا پیش از ماه مارس (اسفند) سال آینده میلادی، به دلیل مشکلات جسمی سمت مدیرکلی آژانس را به فرد دیگر واگذار کند.
آمانوی ۷۲ ساله، هفته گذشته در نشست شورای حکام با موضوع پرونده هسته‌ای ایران نیز غایب بود. این دومین بار بودکه او به دلیل مشکلات جسمی نشست‌های آژانس را از دست می‌داد.
رقابت معاون رومانیایی آژانس با نماینده آرژانتین برای جانشینی یوکیا آمانو
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا در صفحه توئیتر خود با ابراز اندوه شدید از فوت آمانو، نوشت: «[او] مردی با تعهد و حرفه‌ای‌گری فوق‌العاده بود که همیشه به بی‌طرف‌ترین شکل در خدمت جامعه جهانی بود. من هیچوقت همکاری با او را فراموش نمی‌کنم. همکاری با او فرصت و لذت بزرگی برای من بود».
دوره رسمی مدیر کلی آمانو پایان سال ۲۰۲۱ به اتمام می‌رسید، اما تصمیم برای کناره‌گیری و اکنون خبر فوت وی، آغازگر رقابتی برای اثرگذاری بر روند انتخاب مدیر کل، آن هم در دوره‌ای که پرونده هسته‌ای ایران اهمیتی تازه یافته، خواهد بود.
آمانو در سال ۲۰۰۹ با حمایت آمریکا به مدیر کلی آژانس رسید. اندکی بعد در اسناد «ویکی لیکس» مشخص شد که او به واشنگتن اطمینان داده است که در مسئله پرونده هسته‌ای ایران، «کاملا در زمین ایالات متحده» است و تلاش می‌کند تا فشار بر جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد.
آمانو از چند ماه پیش، به دلیلی که رسانه‌ای نشده، دچار مشکلات جسمی شده بود. بیماری آمانو در وضعیت ظاهری او نیز کاملا مشهود بود و پیش از این هم گمانه‌زنی‌هایی در مورد احتمال کناره‌گیری زودهنگام وی، مطرح بود.
طبق گزارش رسانه‌های غربی رقابت اصلی برای جایگزینی آمانو به عنوان مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بین یک رومانیایی و یک آرژانتینی است. خبرگزاری «رویترز» چندی پیش در گزارشی نوشته بود «کرنل فروتا» هماهنگ‌کننده ارشد سیاستگذاری آژانس (اهل رومانی) و «رافائل گروسی» نماینده آرژانتین در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نامزدهای احتمالی جانشینی آمانو هستند.
