نگاهی به مراسم عاشورا در بازار تهران

دهه ی اول محرم و خاصه روز عاشورا در جای جای کشورمان به شکل های مختلف برگزار می شود و وجه مشترک تمام مراسمات، شور حسینی است که در مردم هر منطقه موج می زند. بازار تهران همواره جایگاهی ویژه در فرهنگ عزاداری داشته و مراسم روز  عاشورا در این محل، به شکلی متفاوت برگزار می شود. به گونه ای که عاشورای بازار تهران، یک مراسم مهم برای عکاسها است تا هرطور شده خود را به آنجا برسانند و عکسهای متفاوتی را ثبت کنند. اما تفاوت مراسم روز عاشورا در بازار تهران با دیگر مناطق کشور چیست؟ با ما باشید تا نگاهی بر نحوه برگزاری عاشورا در این مکان داشته باشیم.

ظهر عاشورا در بازار تهران به سبک اصغر شاطر رضا

نمی شود در مورد عزاداری عاشورا در بازار بزرگ تهران صحبت کرد یادی از اصغر شاطر رضا نکرد. این کشتی گیر و پهلوان زورخانه امیرالمومنین (ع) در وصیتش، میان ‌داری بزرگترین دسته عزاداری بازار تهران را به «طیب حاج‌رضایی» سپرد. دسته ای بزرگ که یک‌ سر آن دروازه غار بود و سر دیگر آن چهار راه سیروس. دسته اصغر شاطر و طیب، به دسته جنوب شهری ها هم مشهور بود. این هیئت، آخرین ‌بار با میان ‌داری طیب ١۵خرداد ۴٢ محرم را برپا کرد. هنوز هم اما بازاریان تهران عزاداری روز عاشورا را با همان سبک و سیاق و حال و هوا برگزار می کنند.

حسینیه کربلایی ها و اردبیلی ها

یکی دیگر از المان های مهم مراسم روز عاشورا در بازار تهران، خیمه سفید بزرگی با نقش اسب و بیرق است که نزدیکی ایستگاه مترو ۱۵ خرداد، در میان چهارراه گلوبندک برپا می شود. سمت راست خیمه، حسینیه‌ کربلایی ‌ها و در سمت چپ هم میتوان به حسینیه اردبیلی ها نزدیک شد.

جالب است بدانید که حسینیه کربلایی‌ها در سال ١٣۴٧تاسیس شده اما قدمت اردبیلی‌ها به سال ١٣٢٠‌ میرسد. دو مکان پر از خاطرات رویدادهای بزرگ و شنیدنی تاریخی. مراسماتی همچون حجله‌ گذاری برای حضرت قاسم و سایر مراسم‌های معمول محرم مثل نوحه‌ خوانی و سینه‌ زنی هرساله در این حسینیه ها برگزار می شود.

سفینه امام حسین (ع)، یک کشتی چوبی است که با فانوس های کوچیک آذین شده و هرشب محرم، بیرون می آورندش. ظهر عاشورا بعد از نماز ظهر و عصر کربلایی ‌های مقیم تهران راه گلوبندک را در پیش می‌گیرند. این دسته متشکل از زنانی است که با چادر سیاه و روبنده و پای برهنه، در کنار مردان عزاداری می کنند و هروله‌ کنان با ذکر «لبیک یا حسین» خود را به حسینیه کربلایی ‌ها می‌رسانند.

حجله ‌گردانی حضرت قاسم و ارادت ارامنه به حسینیه کربلایی ها

بخشی از مراسم عاشورا در بازار تهران، مربوط به حجله گردانی حضرت قاسم (ع) است. اما نکته دیگر در مورد این مکان، ارادتی است که هموطنان ارمنی و مسیحی به آن دارند. داستان های بسیاری از توسل ارامنه به امام حسین (ع)، شرکت در مراسمات و کمک های نقدی و غیر نقدی آنها وجود دارد. شفا گرفتن بسیاری از بیماری های لاعلاج و معجزات دیگر، تنها بخشی از ماجراهایی هستند که خود ارامنه و دیگران از این مکان و روز عاشورا نقل می کنند.

میدان ارک و ازدحام جمعیت در ظهر عاشورا

یکی از مکان های شلوغ و پر جمعیت در مراسم روز عاشورای بازار تهران، میدان ارک است. در این میدان صدای مداحی به گوش می رسد و افرادی را می بینیم که طبل و چفیه می فروشند، سربند میفروشند، کتاب میفروشند و … یکی مشک به دست آب می دهد که جمعیت حاضر و دیگری خرما خیرات می کند. نیمکت های میدان ارک در ظهر عاشورا جای نشستن ندارند و جمعیت بیشتر از حد تصور است. ازدحام جمعیت اما نه آزار دهنده است و نه دردسر ساز، همه چیز به بهترین شکل در جریان است و مراسم عزای امام حسین و یارانش بی هیچ مشکلی، در این بخش بازار برگزار می شود.