طی روزهای اخیر، سانحه حمله مشکوک به دو کشتی تانکر خارجی در دریای عمان، موجی از اخبار، تحلیل ها و اظهار نظرها را برانگیخت؛ فارغ از این فضای رسانه‌ای که تحلیل های اشتباه نیز در آن زیاد به چشم می‌خورد، باید دید واقعیت این حادثه چه تصویری را پیش روی منطقه قرار می دهد.
برای پرداختن به این موضوع ابتدا نگاهی خواهیم داشت به آنچه اتفاق افتاد.
پیش از ظهر روز پنجشنبه ۲۳ خرداد، دو کشتی تانکر خارجی به نام های «Front Altair» که با پرچم جزایر مارشال متعلق به نروژ از قطر «اتانول» بارگیری کرده بود و «Kokuka Courageous» که با پرچم پاناما از «الجبیل» عربستان به‌مقصد سنگاپور، محموله «متانول» حمل می‌کرد، در ۲۵ مایلی ساحل بندر جاسک در آبهای آزاد دریای عمان دچار سانحه شدند.
پیام اقدام مشکوک علیه نفتکش‌ها در دریای عمان / مقامات آمریکایی ایران را متهم اصلی این حادثه نامیدند.
گمانه زنی های اولیه، از اصابت اژدر به کشتی‌ها حکایت داشت ولی بعدا احتمالات دیگری نظیر اصابت موشک، آتش سوزی عمدی و انفجار بر اثر برخورد با مین نیز به آن افزوده شد. در حالیکه هنوز هیچ خبر مستدلی از این حادثه (چه در خصوص نحوه ایجاد آن و چه مجریان آن) در دسترس نبود، مقامات آمریکایی ازجمله مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور، ایران را متهم اصلی این حادثه نامیدند.
جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس و عادل الجبیر وزیر مشاور در امور خارجه عربستان که سابقه روشنی در دشمنی با ایران دارد نیز به تبعیت از پمپئو، انگشت اتهام را سمت ایران گرفتند.
این اتفاق همزمان با سفر شینزو آبه نخست وزیر ژاپن به ایران و دیدارش با رهبر معظم انقلاب اسلامی رخ داد و تانکرها نیز مرتبط با کشور ژاپن بودند.
ساعاتی پس از این سانحه، فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام فیلمی کوتاه منتشر کرد و مدعی شد این فیلم، قایقی متعلق به سپاه پاسداران را نشان می دهد که برای جمع آوری مین های باقی ماند در بدنه یکی از کشتی‌ها به منطقه آمده و پس از برداشتن مین عمل نکرده، آنجا را ترک کرده است.
این فیلم که به گفته آمریکایی ها چندین ساعت پس از وقوع حادثه و در نیمه های شب صور گرفته، در فضای مجازی نیز با ابهامات فراوانی مواج شد. برخی سعی کردند با مقایسه تصویری بی کیفیت از شناور مذکور با یکی از انواع قایق های تندروی سپاه، صحت آن را تایید کنند اما نشانه هایی مبنی بر رد آن نیز وجود داشت.
امنیت و ناامنی برای همه
جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که خواهان ایجاد امنیت در منطقه استراتژیک خلیج فارس و تنگه هرمز بوده و حتی خودش را از ارکان تامین این امنیت و نگهبانی از آن می داند ولی اگر فضای منطقه ناامن شود، همه کشورها هزینه آن را می‌پردازند.
اینکه این هزینه چطور به کشورهای دیگر تحمیل خواهد شد، البته سازوکار علنی ندارد و تنها معطوف به کشورهای منطقه نیز نخواهد بود چرا که دامنه آن به کشورهای دورتر نیز خواهد رسید.
سانحه اخیر کار هرکسی باشد، چه عربستان سعودی، چه امارات و چه اسرائیل و آمریکا و یا بازوهای نیابتی آنها، تصویر بسیار بسیار کوچکی از خطر آینده را پیش روی کشورهای منطقه قرار داد تا ثمره نامنی حاصل از حضور بیگانگان در خانه شان را ببینند. شاید عبرت بگیرند.
