در این مقاله از سایت دخالت می خواهیم به شما بگوییم که شاهنامه خوانی را از کجا شروع کنید. امیدواریم روزی تمام ایرانیان به راحتی اشعار شاهنامه فردوسی را بخوانند و حماسه سرایی های این حکیم فرزانه در ذهن مردمان این سرزمین ثبت و ضبط گردد.
در روزهای گذشته حواشی بسیاری در مورد شاهنامه خوانی اشتباه یکی از منتقدین برجسته سینما در تلویزیون به وجود آمد. تا جایی که جناب منتقد، در همان برنامه از اشتباهات خود در خواندن و روایت کردن شاهنامه عذرخواهی کرد. البته پذیرفتن این اشتباه و معذرتخواهی کردن بابت آن بسیار حرکت جسورانه و پسندیده ای بود. اما جدای از تمام حواشی ایجاد شده، وقتی یک فرد تحصیل کرده و صاحب نظر، بلد نیست درست شاهنامه بخواند و حتی اطلاعات صحیحی از داستان های مشهوری همچون کشته شدن رستم ندارد، باید زنگ خطر را به صدا درآورد.
حیکم فردوسی آن چنان که خود نیز در ابتدای شاهنامه اشاره کرده است، سالها رنج و عذاب را متحمل شد تا زبان پارسی را زنده نگاه دارد. بدون شک اگر شاهنامه نبود، امروز بسیاری از واژه های فارسی در مکالمات ما وجود نداشت. اما چطور باید شاهنامه خواند؟ این کتاب از واژه های بعضا مشکل گرفته تا وزن اشعار، دشواری هایی دارد که خواندن آن را برای عوام کمی مشکل کرده است.
چرا شاهنامه بخوانیم؟
قبل از پرداختن به چگونگی شاهنامه خوانی، این سوال مطرح می شود که اصلا چرا باید شاهنامه بخوانیم؟ شاید مهم ترین دلیل، لذتی است که خواندن اشعار این میراث ارزشمند در وجود مخاطب ایجاد می کند. زبان شاهنامه و دقت فردوسی در انتخاب کلمات باعث می شود زبان فارسی شما تقویت شود! باور کنید بسیاری از مشکلات افراد در نوشتن یک نامه ساده، ناشی از محدود بودن دایره لغات است و باور کنید که شعرخوانی و علی الخصوص شاهنامه خوانی، تاثیر باور نکردنی در این مسئله دارد.
انتخاب کلمات، جمله بندی و رساندن درست معنی مهارت های زبانی ای هستند که با تمرین کردن تقویت می شوند و چه تمرینی بهتر از خواندن توصیفات بی نقص فردوسی از ایران باستان و پهلوان هایش. شاهنامه پر است از قصه های متنوع که هریک زوایای بسیاری دارند. حکیم توس ما را با خود به سفرهای بسیاری در دل ایران قدیم می برد تا آداب و رسوم مردمان دیارمان را بشناسیم. تصور کنید تنها با خواندن هفت خوان، شما بیش از ۷ داستان بی نظیر یاد می گیرید که می توانید آنها را برای فرزندان خود تعریف کنید.
از شاهنامه خوانی نترسید!
شاهنامه حدودا شصت هزار بیت دارد و این ممکن است شما را از خواندن منصرف کرده یا بترساند. اصلا لازم نیست تمام ابیات و داستان ها را یکجا بخوانید. کافی است کتاب را باز کنید و مثلا ماجرای سیاوش را بخوانید. از طرفی، هیچ ترسی بابت اشتباه خواندن ابیات نداشته باشید. به هر حال شما تازه کار هستید و زمان میبرد تا با نحوه صحیح شاهنامه خوانی آشنا شوید.
قصه هایی که دوست دارید را بخوانید
همانطور که گفتیم، منظور از شاهنامه خوانی این نیست که تمام اشعار را بخوانید. از داستان هایی که دوست دارید شروع کنید. مثلا ماجرای زال و رودابه، رستم و تهمینه، سوگ نامه رستم و سهراب، نبردهای رستم با دیو و اژدها، قصه سیاوش و عبورش از آتش و … شاهنامه پر است از داستان های جذاب که می توانید یکی از آنها را برای شروع انتخاب کرده و بخوانید.
از کجا شروع کنیم؟
بهترین نسخه ی شاهنامه نسخه ی تصحیح جلال خلقی مطلق است. اما قبل از خرید این کتاب، باید دانش ادبی خود را بسنجید. شاهنامه گران است و ممکن است آن را بخرید اما از ابیات آن چیزی متوجه نشوید. بنابراین اول چند بیت از آن را بخوانید تا میزان درک ادبی خود را بسنجید. اگر در فهم بیتها مشکل داشتید، می توانید از نسخه های داستانی که به نثر نوشته شده اند استفاده کنید. البته همه ما در مدرسه تا حدی با شاهنامه آشنا شده ایم و تقریبا می دانیم که درکمان از شعرهای این اثر چقدر است.
از نسخه های صوتی کمک بگیرید
نسخه های صوتی شاهنامه به شما کمک می کنند که با طر خوانش درست ابیات و تلفظ کلمات و عبارات این کتاب آشنا شوید. بزرگان بسیاری شاهنامه خوانی کرده اند و فیلم و صدای آنها آرشیو شده است. حتی اساتید بسیاری اقدام به ضبط فایل هایی با عنوان آموزش شاهنامه خوانی کرده و در این زمینه کلاس های مفیدی برگزار می کنند. می توانید از این قبیل ابزارها هم کمک بگیرید و به مرور زمان، شاهنامه خوانی را به شکل درست و عالی یاد گرفته و از این آفریده ی بی همتای فردوسی بزرگ لذت ببرید.
