یکی از بهترین شهرهای ایران که نهایت معماری اصیل ایرانی در آن دیده میشود، شهر یزد است. اگر دوست دارید به این شهر تاریخی سفر کنید ادامه این مطلب را از دست ندهید چراکه قرار است شما را با بهترین جاهای دیدنی یزد آشنا کنیم.
اگر به بناهای تاریخی، معماری اصیل ایرانی و همچنین تمام داستانهای ریز و درشتی که در بطن بناهای تاریخی نهفته است، علاقهمند هستید و دوست دارید آنها را کشف کنید، بهترین کار این است که به شهر یزد سفر کنید. شهر یزد مانند عروسی در قلب کویر، بلندترین منارهها، بادگیرها و کوچههای کاهگلی زیبا را با معماری چشمنواز به رخ میکشد. در ادامه شما را با بهترین مکانهای دیدنی یزد آشنا میکنیم که هر کدام از آنها معماری خاص و شگفتانگیزی دارند و شما را با خود به قلب تاریخ و تمدن ایران همراه میکنند.
مجموعه خان یزد متشکل از میدان، حمام و بازار خان
یکی از بهترین جاهای دیدنی یزد، مجموعه خان یزد است که از میدان، حمام و بازار خان تشکیل شده است. بازار خان یزد یادگاری از دوران افشاریه است و میدان و حمام خان یزد نیز یادگاری از دوران قاجار هستند. البته بیشترین زحمت ساخت مجموعه خان یزد روی دوش محمد تقی خان بافقی و نوادگان او بوده است. اگر دوست دارید سری به حمام و بازار خان یزد بزنید اول از همه باید خودتان را به میدان خان برسانید. میدان خان علاوهبر ساختار جالبی که دارد، دارای مغازههای کوچک و بزرگی است که سر زدن به آنها خالی از لطف نیست.
بازار خان هم به یکی از قدیمیترین بازارهای یزد معروف است که ۲۷۴ متر طول دارد. به همین دلیل توانسته است لقب طولانیترین بازار یزد را به خودش اختصاص دهد. بازار خان یزد از بخشهای متعددی تشکیل شده است که از بهترین آنها میتوان به بازار زرگری، بازار قیصریه و بازار کاشیگری اشاره کرد.
معماری طاقهای این بازارها به شکل هندسی است که در زمانهای قدیم توجه کریم خان زند را به خودش جلب کرده و باعث شده است که کریم خان زند دستور ساخت بازار وکیل شیراز را با همان معماری بدهد. اما حمام خان یزد چیز دیگریست! زمانی که وارد این حمام میشوید، میتوانید تمامی المانهای معماری دوره ناصرالدین شاه را ببینید. این حمام در گذشته تنها مخصوص بزرگان شهر یزد بوده است. زمان ساخت حمام خان یزد به سال ۱۱۷۰ برمیگردد که ۳۰ سال بعد از آن حدود سال ۱۲۰۰ بازسازی شده است. البته در حال حاضر از این حمام به عنوان رستوران سنتی استفاده میشود.
برج خاموشان یزد معروف به دخمه زرتشتیان
برج خاموشان یزد که به آن برج سکوت یا دخمه زرتشتیان هم میگویند یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد است که محل قرارگیری اجساد زرتشتیان بوده است. از آنجایی که خاک یک عنصر مقدس برای زرتشتیان است، معتقد بودهاند که دفن کردن اجساد در خاک، این عنصر مقدس را آلوده میکند. به همین دلیل در بالای برج خاموشان، اجساد خود را قرار میدادند تا توسط پرندگان خورده شوند. پس از آن هم استخوانهای به جا مانده از اجساد را در چاهی که داخل دخمه قرار داشته است، دفن میکردند.
برج خاموشان یزد از دو برج سنگی تشکیل شده است که برج قدیمیتر توسط مانکجی هاتریا که یک زرتشتی هندیالاصل بوده است ساخته شده و برج جدیدتر در دوره قاجار ساخته شده است که به آن برج گلستان هم میگویند. دلیل اینکه تصمیم گرفته شده در دوره قاجار یک دخمه دیگر در کنار دخمه قدیمیتر ساخته شود این بود که برج قدیمی که به دست مانکجی هاتریا ساخته شده بود، صعبالعبور شده بود.
آتشکده بهرام یزد؛ نیایشگاه زرتشتیان
یکی از جالبترین مکان های دیدنی یزد، آتشکده بهرام است که به عنوان محل نگهداری آتش که یک عنصر مقدس برای زرتشتیان است، توانسته است از ۱۵۰۰ سال قبل تاکنون این عنصر مقدس را روشن نگه دارد. این آتشکده در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است و علاوهبر نگهداری آتش، محلی برای نیایش زرتشتیان است. البته آتشکدهای با معماری مشابه به آتشکده بهرام در خیابان ۳۰ تیر تهران قرار دارد که نام آن آتشکده آدریان است.
مسجد جامع یزد؛ بنایی با قدمت ۹۰۰ ساله
مسجد جامع یزد با داشتن هفت ورودی و قدمت ۹۰۰ ساله یکی دیگر از بهترین جاهای دیدنی یزد است که بلندترین منارهها را در میان مساجد کل کشور دارد. این مسجد یادگاری از دوران ساسانیان است که طول منارههای آن ۵۲ متر میباشد. علاوهبر عظمت و قدمت تاریخی که این مسجد دارد، معماری باشکوه آن که بخش عظیم آن را کاشیکاریهای بینظیر تشکیل داده است، هر گردشگری را به خودش جذب میکند.
باغ دولتآباد میزبان بلندترین بادگیر جهان
بلندترین بادگیر جهان را میتوانید در باغ دولتآباد یزد ببینید که در مرکز شهر یزد قرار دارد. باغ دولتآباد تنها یک باغ نیست! درواقع باغ دولتآباد مجموعه شگفتانگیزی از عمارت سردر، ساختمان هشتی، بادگیر، عمارت بهشت آیین، تالار آیینه، عمارت تهرانی، آبانبار و باغ ناصر است. این باغ از دوران افشاریان به یادگار مانده است و در دوره زندیه تکمیل شده است.
تکیه امیرچخماق یزد؛ محل سوگواری و نخلبرداری در ایام محرم
قدمت تکیه امیرچخماق یزد به قرن نهم هجری بازمیگردد. این تکیه در مرکز شهر یزد قرار گرفته است که به همراه ساختمانهای اطرافش به دست جلالالدین امیرچخماق تیموری که در زمان خودش حاکم شهر یزد بوده است، ساخته شده است. این تکیه که یکی از بهترین جاهای دیدنی یزد است دارای دو مناره و یک حسینیه است که در گذشته مراسمات ایام محرم را در آن برگزار میکردند. به گونهای که تکیه حاکم شهر در غرفه شاهنشین این بنا زده میشده است و تکیه بانوان در سایر غرفهها زده میشده است و پس از آن به تماشای مراسم محرم و تعزیه مینشستند.
چک چک؛ مهمترین عبادتگاه زرتشتیان
در فاصله ۷۰ کیلومتری شهر یزد، مهمترین عبادتگاه زرتشتیان قرار گرفته است که سالهاست داستان غمانگیزی را در دل خود نگه داشته است. براساس روایتهایی که درمورد این عبادتگاه شنیده شده است، دختر یزدگرد سوم در حال گریز از سپاه اعراب بوده است که در این عبادتگاه به خدا پناه میبرد. سپس تخته سنگی باز میشود و دختر را درون خود پنهان میکند. از آن پس قطرههای آب از تخته سنگ چکه میکنند. به همین دلیل است که به این مکان تاریخی چک چک میگویند. براساس افسانههایی که در این زمینه وجود دارد قطرههای آبی که از تخته سنگ میریزد، اشکهای کوه است که به یاد شاهدخت نیک بانو میریزد.
قلعه سریزد؛ بنای به جا مانده از دوره ساسانیان
در فاصله ۴۵ کیلومتری شهر یزد، روستایی به نام سریزد قرار دارد که به عنوان یکی از بهترین جاهای دیدنی یزد میزبان قلعه سریزد است. این قلعه در دوره ساسانیان به عنوان یک قلعه دفاعی در برابر راهزنان ساخته شده است و در دوره صفویه توسعه پیدا کرده است. قلعه سریزد دارای دیواری دو لایه و سه طبقه است که به شکل عجیبی محفوظ مانده است. البته برخی از بخشهای آن به دلیل بیتوجهی دولت به مرمت و بازسازی آثار باستانی فرو ریخته است.
زندان اسکندر؛ بنایی محکم و استوار در دل کویر
همانطور که از نام زندان اسکندر پیداست، ساخت این بنا در زمان اسکندر مقدونی صورت گفته است. این بنا توسط ضیاءالدین حسین رضی ساخته شده است. جالب است بدانید که تنها در سالهای ابتدایی ساخت این زندان از آن به عنوان محلی برای شکنجه کردن زندانیان استفاده میشده است اما به مرور زمان به مدرسه بسیار مهمی در شهر یزد تبدیل شد و ۸ قرن افراد سرشناسی در آن به تحصیل و تدریس پرداختند. بخشهای تشکیلدهنده زندان اسکندر شامل: گنبد، شبستان، بادگیر و موزه میباشند.
حمام ابوالمعالی یزد؛ یادگاری از معماری دوره قاجار
یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد که شما را شیفته خودش میکند، حمام ابوالمعالی است که روبهروی زندان اسکندر قرار گرفته است. جالب است بدانید که این حمام با آجر، ریگ، گچ و ساروج ساخته شده است و تا ۴۰ سال پیش فعال بوده است. تزئیناتی که در سقف این حمام به کار رفته است فوقالعاده است و هر گردشگری را مجذوب خودش میکند. راهپله ورودی، حوضچههای متعدد آب گرم و سرد، خزینه، اتاق استراحت، شاهنشین و گرمخانه از بخشهایی هستند که حمام ابوالمعالی یزد را تشکیل میدهند. زمانی که به معماری این حمام نگاه کنید، نمایی کامل از معماری دوره قاجار را به چشم خودتان میبینید که واقعاً بینظیر است.