دانستن اوقات روزهای قمر در عقرب از آن جهت اهمیت دارد که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است : هر کــه به هنگام قمـــر در عقرب، سفر یا ازدواج کنـد روى نیکى نبیند.
روزهای قمر در عقرب چیست؟
در حدود قرن پنجم قبل از میلاد، اخترگویان بابلی و شاید یونانی، منطقه البروج را به ۱۲ قسمت برابر که هر کدام ۳۰ درجه اند، تقسیم و هر یک را یک برج نامیدند. و چون در هر برج عده اى از ستارگان گرد آمده اند که از هیئت اجتماع آنها صورت روزهای قمر در عقرب جانورانى قابل تصور می باشد، آن برج را به نام صورت آن جانور نامیدند. مانند برج حمل، ثور، جوزا و …
عقرب هشتمین برج از بین این بروج است. و روزهای قمر در عقرب یعنی زمانی که ماه در برج یا صورت عقرب قرار دارد.
منظور از قمر برج عقرب است یا صورت فلکی عقرب؟
از این رو بین علما اختلاف نظر است که آیا مراد از روزهای قمر در عقرب که منجمین گذشته بکار می بردند همان برج عقرب یعنی هشتمین برج بعد از نقطه اعتدال بهاری است یا منظور صورت فلکی عقرب است که ستارگان آن در آسمان پیداست؟
در این بین نظر علامه حسن زاده آملی که در زمان ما متبحر در علم هیئت و استاد این فن می باشند این است که نظر موثق تر در این مورد روزهای قمر در عقرب صورت فلکی است و دلائلی برای آن ذکر می کنند.
اما در عین حال ایشان اینکه در هر دو مورد یعنی هم روزهای قمر در عقرب از مسافرت و ازدواج اجتناب شود را مطابق با احتیاط می دانند و می گویند ترک این احتیاط شایسته نیست.
به همین خاطر ما علاوه بر ورود و خروج قمر به صورت فلکی عقرب برای اطلاع مراجعین محترم ورود و خروج قمر به برج عقرب را نیز قرار می دهیم:
احکام فقهی قمر در عقرب
طبق کتاب‌های فقهی در زمان قمر در عقرب انجام برخی از کارها مکرو دانسته شده است. از جمله عقد نکاح، اقدام برای بچه‌دار شدن (انعقاد نطفه)، و دیگری سفر. فقهای بزرگی مانند: شهید اول، شهید ثانی، صاحب جواهر، سید یزدی انجام کارهای فوق را در زمان قمر در عقرب مکروه دانسته‌اند. (اللمعه الدمشقیه، ص۱۷۳؛ مسالک الأفهام، ج۷، ص۲۱؛ العروه الوثقی (للسید الیزدی)، ج۲، ص۷۹۹)
علت این کراهت روایتی است که از امام صادق نقل شده است که فرمودند در وقتی که قمر در عقرب است، هر کس مسافرت کند یا عقد نکاح نماید، خیر نبیند. (کافی، ج۸، ص۲۷۵؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۲۶۷). این روایات در کتب معتبر حدیثی مانند کافی، من لایحضره الفقیه، بحارالانوار، وافی و وسائل الشیعه موجود است.
حکم برخی از فقها در مورد ایام قمر در عقرب
مقام معظم رهبری: در ایام قمر در عقرب، اجرای صیغه عقد نکاح، کراهت دارد، اما برگزاری مراسم اشکال ندارد. همچنین در پاسخ به سوالی‌که آیا باید به روزهای قمردر عقرب اهمیت داد و از انجام کارهایی که در این مورد نهی شده پرهیزکرد؟ فرمودند: مانعی ندارد.
آیت‌الله العظمی سیستانی: عقد در ایام قمر در عقرب کراهت دارد.
آیت‌الله العظمی حسین نوری‌همدانی: بر حسب روایات معتبره باید از انجام کارهای اساسی علی الخصوص تزویج و انعقاد نطفه در زمانی که قمر در برج عقرب است اجتناب شود.
روش محاسبه روزهای قمر در عقرب
عقرب برج هشتم از دایره البروج است که خورشید سالی یکبار (آبان ماه) وارد آن می‌شود؛ ولی ماه هر ۲۷ روز یکبار از آن می‌گذرد و به مدت حدود ۲ روز در آن قرار دارد. برای محاسبه زمان قمر در عقرب می‌توانید از فرمولی که در کتاب نجوم مقدماتی آورده شده‌استفاده کنید: (فرض کنید امروز ۲ مهر مصادف با ۱۵ شوال است.)
۱–روزها را یک واحد اضافه کنید (روز شمسی برابر ۳ و روز قمری برابر ۱۶)
۲–روز قمری را در عدد ۱۲٫۲ ضرب کنید و حاصل را با روز شمسی جمع کنید.
۳–حاصل جمع را بر عدد ۳۰ تقسیم کنید.
۴–حاصل تقسیم را با عدد برج شمسی (مهر=۷) جمع کنید.
۵–اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۲ باشد منهای ۱۲ کنید.
عددی که نهایتاً بدست می‌آید تعیین‌کننده موضع ماه در برج‌های دوازده‌گانه است. اگر این عدد برابر ۸ باشد نشان دهنده زمان قمر در عقرب است.
