واکسن آنفلوآنزا برای چه کسانی ممنوع است؟

ویروس آنفلوآنزا چیست و چه تفاوتی با سرماخوردگی دارد؟

دکتر بیژن صدری زاده، متخصص بیماری های عفونی در این خصوص گفت: آنفلوآنزا (Flu)، بیماری ویروسی دستگاه تنفسی است که در اثر ویروس آنفلوآنزا ایجاد می شود. منشا و مخزن اصلی این ویروس، انسان است اما پرندگان و پستانداران هم گاهی اوقات به عنوان مخازن احتمالی ویروس مطرح هستند.

وی به علایم این بیماری اشاره کرد و گفت : آنفلوآنزا به طور ناگهانی شروع می شود و معمولا با علایمی مانند تب( معمولا شدید)، گلو درد، بدن درد( درد عضلانی)، سردرد، خستگی مفرط، سرفه خشک، گرفتگی یا آبریزش بینی، اسهال و استفراغ ( شایعتر در کودکان) همراه است.

دکتر بیژن صدری زاده به تفاوت علایم سرماخوردگی و آنفلوآنزا اشاره کرد و گفت: بسیاری از علایم سرماخوردگی و آنفلوآنزا با یکدیگر مشترک هستند اما علایم سرماخوردگی معمولا خفیف تر از آنفلوآنزا است. همچنین گرفتگی بینی یا آب ریزش بینی در سرماخوردگی شایع تر است اما در آنفلوآنزا، علایم عمومی از قبیل تب، درد عضلانی( درد بدن)، خستگی مفرط و سرفه خشک شایع تر و شدیدتر است.

وی پنومونی (ذات الریه) ویروسی و باکتریال، آنسفالیت (ورم مغز)، میوکاردیت (التهاب عضله میوکاردیوم قلب)، پریکاردیت (التهاب غشای دور قلب)، نارسایی احتقانی قلب، آسم و دیابت را از مهمترین عوارض احتمالی آنفلوآنزا عنوان کرد.

ایشان ادامه دادند : متمایل شدن رنگ پوست به آبی، اشکال در تنفس یا تنفس سریع، خواب آلودگی یا بی حالی شدید، بازگشت مجدد تب و بدتر شدن سرفه از مهمترین نشانه های پر خطر و هشدار دهنده در کودکان مبتلا به این ویروس است. همچنین علایمی مانند اختلال در هوشیاری و جهت یابی زمان و مکان، گیجی ناگهانی، مشکل تنفس یا کوتاهی تنفس، درد یا فشار در قفسه سینه یا شکم، استفراغ شدید و پی در پی نیز در بزرگسالان بسیار خطرناک است.

چه کسانی باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند؟

صدری زاده، واکسن آنفلوآنزا را شامل ویروس(A(H3N2، ویروس(A(H1N1 و ویروس B عنوان کرد و گفت: هم اکنون دو نوع واکسن تزریقی و استنشاقی برای درمان آنفلوآنزا وجود دارد؛ واکسن تزریقی از ۶ ماهگی به بعد و واکسن استنشاقی (به صورت اسپری بینی) پس از ۵ سالگی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

به گفته وی، ماه های مهر و آبان، بهترین زمان برای واکسیناسیون آنفلوآنزا است اما در آذر ماه و پس از آن نیز امکان تزریق این واکسن وجود دارد.

وی بیان کرد: تمامی افراد پس از ۶ ماهگی می توانند از واکسن آنفلوآنزا استفاده کنند؛ معمولا واکسیناسیون آنفلوآنزا به علت کمبود در سطح جهان، سالیانه یک بار در فصل پاییز در یک نوبت برای افراد پر خطر شامل کودکان( ۶تا ۲۳ ماهه)، بزرگسالان( ۶۵ ساله و بالاتر) و بیماران مزمن قلبی، ریوی، کلیوی و متابولیک مورد استفاده قرار می گیرد.

این متخصص بیماری های عفونی تصریح کرد: کودکان ۶ماهه تا ۱۸ ساله ای که اغلب به طور مزمن تحت درمان با آسپرین هستند، ساکنان خانه های سالمندان و زنان باردار نیز باید همه ساله نسبت به بیماری آنفلوآنزا واکسینه شوند اما کسانی که نسبت به سفیده تخم مرغ حساسیت دارند یا عکس العمل شدید قبلی در برابر واکسن آنفلوآنزا نشان داده اند یا دارای بیماری تب دار هستند، باید از زدن این واکسن پرهیز کنند.

این عضو وابسته فرهنگستان علوم پزشکی ایران، در پاسخ به اینکه مصرف داروهای ضد ویروسی چقدر می تواند روند درمان این بیماری را تسریع کند؟ گفت: داروهای ضد ویروسی باعث علاج کامل بیماری نمی شوند اما بهبود آنفلوآنزا را تسریع می کنند؛ مصرف داروهای ضد ویروسی در صورت استفاده صحیح می توانند مدت بیماری را ۱تا ۲ روز کاهش دهد و از سرایت بیماری به دیگران بکاهد.

راهکار اصلی برای پیشگیری از ابتلا آنفلوآنزا

تنها و بهترین راه پیشگیری از آنفلوآنزا استفاده از واکسن آنفلوآنزا است. این واکسن در فصل پاییز به کار برده می شود اما راه‌های دیگری نیز مانند مصرف داروهای ضد ویروسی شامل آمانتادین و ریمانتادین نیز وجود دارند که ممکن است افراد را در برابر آنفلوآنزا محافظت کنند؛ این داروها در پیشگیری از آنفلوآنزای نوع A موثرند اما در پیشگیری از آنفلوآنزای نوع B تاثیری ندارند.

دیگر راه‌ های پیشگیری با رعایت اصول بهداشت فردی ارتباط پیدا می کنند. شستن مکرر دست ها با آب و صابون خصوصا بعد از سرفه یا عطسه، پوشش دهان و بینی با پارچه یا دستمال کاغذی تمیز در هنگام سرفه، عطسه و دور انداختن آن پس از هر بار مصرف، فاصله گرفتن هرچه بیشتر از بیماران، ماندن در منزل( نرفتن به مدرسه یا محل کار) و نزدیک نشدن به دیگران، خودداری از دست زدن به چشم ها، بینی یا دهان و …. از جمله راه های دیگر پیشگیری بروز و شیوع این بیماری است.